Để có thể phác họa nhanh về FPT, ngẫm về lời ông Đỗ Cao Bảo - một trong những thành viên sáng lập Tập đoàn này từng kể rằng: “FPT ra đời năm 1988 với hai bàn tay trắng, không vốn liếng, không trụ sở, không tài sản, chỉ có duy nhất một giấc mơ, một khát vọng và giấc mơ khát vọng ấy không thay đổi trong suốt 30 năm qua, đó là giấc mơ “mỗi người được sống là chính mình, mỗi người có thể phát huy hết tài năng cá nhân, mang lại cho mình cuộc sống đầy đủ về vật chất, phong phú về tinh thần, góp phần hưng thịnh quốc gia”. Giấc mơ ấy đã được anh Trương Gia Bình, linh hồn của FPT viết ra và truyền lửa cho 13 thành viên sáng lập FPT và tiếp tục truyền tiếp cho hơn 33.000 thành viên FPT ngày nay.”
Năm 1988, Tập đoàn công nghệ FPT được thành lập bởi một nhóm các kỹ sư và chuyên gia công nghệ, trong đó có những tên tuổi lớn như ông Trương Gia Bình, ông Bùi Quang Ngọc, ông Lê Quang Tiến, ông Đỗ Cao Bảo… cùng nhiều cái tên khác. Họ đã đưa Tập đoàn FPT thoát ra khỏi khuôn khổ thông thường để bước vào con đường phát triển công nghệ cao.
FPT - Từng bước, từng bước mạnh mẽ chiếm lĩnh thị trường
Với sự khởi đầu khiêm tốn, FPT ban đầu chỉ là một công ty phân phối máy tính, nhưng nhờ sự lãnh đạo thông minh và quyết đoán của các vị “bô lão”, công ty nhanh chóng mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác nhau như viễn thông, phần mềm, giáo dục và dịch vụ công nghệ thông tin.
Giai đoạn năm 1988 - 2000: FPT bắt đầu nhận thấy cơ hội trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Giai đoạn này đánh dấu việc công ty phát triển các phần mềm, hệ thống thông tin và dịch vụ tin học. FPT đã ký kết nhiều hợp đồng lớn với các doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Giai đoạn năm 2000 - 2010: FPT mở rộng sang lĩnh vực viễn thông, lập ra FPT Telecom và trở thành một trong những nhà cung cấp dịch vụ Internet hàng đầu tại Việt Nam. Công ty cũng gia nhập thị trường quốc tế, xuất khẩu phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin ra nước ngoài, đặc biệt là sang Nhật Bản và các nước ASEAN. FPT không ngừng mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
Giai đoạn hiện đại, từ năm 2010 - nay: FPT đã đa dạng hóa hoạt động kinh doanh với các mảng như giải pháp công nghệ, viễn thông, giáo dục và đầu tư. Công ty đã thực hiện nhiều dự án chuyển đổi số cho các tổ chức, doanh nghiệp lớn, khẳng định vị thế là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam.
Chân dung 13 “công thần” sáng lập FPT: Những người thầy, tấm gương lớn cho thế hệ trẻ trong tập đoàn
Ông Trương Gia Bình là Chủ tịch HĐQT FPT, người truyền lửa cho những thành viên còn lại. Ông sinh năm 1956 tại Nghệ An, quê quán Điện Phong, Điện Bàn, Quảng Nam - Đà Nẵng. Được xem là một người có nền tảng học vấn xuất sắc, ông từng là Phó Giáo sư - Tiến sĩ tại Đại học Tổng hợp Moscow (Liên Xô cũ), một trong những ngôi trường hàng đầu của thế giới trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ. Tại đây, ông Bình đã đạt học vị Tiến sĩ Toán - Lý. Ông còn là Tiến sĩ tại Đại học Tổng hợp Lomonosov - Nga (1982).
Sau khi trở về Việt Nam, ông Bình cùng với một nhóm các nhà khoa học đã thành lập FPT vào ngày 13/09/1988.
Những quyết sách chiến lược quan trọng dưới sự lãnh đạo của ông đã góp phần định hình và mở rộng các hoạt động kinh doanh của FPT trên nhiều “mặt trận”, từ dịch vụ công nghệ thông tin, viễn thông cho đến giáo dục và nghiên cứu phát triển (R&D). Ông Bình đã có những quyết định táo bạo trong việc mở rộng thị trường ra nước ngoài, đặc biệt là tại Nhật Bản, Mỹ và châu Âu, biến FPT thành nhà cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin có tầm ảnh hưởng quốc tế.
Không chỉ là người chèo lái FPT đến thành công, ông còn là một nhà tư tưởng và người định hướng cho sự phát triển của ngành công nghệ Việt Nam trong thời kỳ hội nhập và chuyển đổi số. Ông cho rằng thành công của FPT không chỉ đến từ các chiến lược kinh doanh đúng đắn mà còn từ việc xây dựng một đội ngũ nhân viên tài năng, sáng tạo và đoàn kết.
Ông Bùi Quang Ngọc là một trong những người đồng sáng lập FPT và hiện đang giữ chức Phó Chủ tịch HĐQT của tập đoàn. Ông Bùi Quang Ngọc tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Kishinev chuyên ngành Toán học và sau đó tiếp tục học lên Tiến sĩ tại Đại học Grenoble, Pháp.
Sinh năm 1956, ông Ngọc không chỉ là một nhân vật quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển FPT từ những ngày đầu mà còn là một nhà lãnh đạo có ảnh hưởng lớn trong việc định hình chiến lược dài hạn của tập đoàn. Ông được biết đến với phong cách quản trị linh hoạt, thực tế và luôn chú trọng vào hiệu quả, góp phần tạo nên văn hóa doanh nghiệp đặc trưng của FPT.
Ông Lê Vũ Kỳ từng là nhân vật số hai của FPT trong những năm đầu tiên, giữ vai trò Phó Giám đốc FPT. Giai đoạn năm 1989-1990, khi ông Trương Gia Bình đi nghiên cứu tại Đức, ông Kỳ đảm nhận Quyền Giám đốc FPT. Ông Lê Vũ Kỳ tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Moscow, từng là giáo viên tại Học viện Kỹ thuật Quân sự và cán bộ nghiên cứu tại Viện Năng lượng Nguyên tử Quốc gia. Năm 1992, ông rời FPT để cùng ông Nguyễn Đức Kiên và nhóm ông Trần Mộng Hùng thành lập Ngân hàng Á Châu (ACB), tại đó, ông giữ nhiều vai trò lãnh đạo chủ chốt, bao gồm Phó Chủ tịch HĐQT và Phó Tổng Giám đốc.
Ông Nguyễn Trung Hà là Giám đốc Tài chính (CFO) của FPT và nhân vật quan trọng số hai trong giai đoạn 1993-1994, sau khi ông Lê Vũ Kỳ rời FPT. Ông Hà nổi tiếng với trí tuệ xuất chúng, từng đạt giải Huy chương đồng Toán Quốc tế năm 1978 và tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Moscow.
Ban đầu, ông vừa làm việc tại Trung tâm dịch vụ Tin học ISC vừa là trợ lý Giám đốc, đóng góp vào nhiều dự án kinh doanh quan trọng của FPT. Sau khi rời FPT, ông tập trung đầu tư và thành lập nhiều công ty, nổi bật nhất là Công ty Chứng khoán Thiên Việt và Galaxy, và trở thành Chủ tịch HĐQT của nhiều doanh nghiệp.
Ông Lê Quang Tiến sinh năm 1958, ông là Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Tài chính (CFO) của FPT giai đoạn 1995-2008, là một trong những lãnh đạo xuất sắc nhất trong lịch sử của tập đoàn. Ông là Thạc sỹ Quản trị kinh doanh - Đại học Amos Tuck (Hoa Kỳ) và là cử nhân Đại học Tổng hợp Quốc gia Kishinev V.I.Lenin, khoa Vật lý và từng là giáo viên Vật lý tại Học viện Kỹ thuật Quân sự. Ông Tiến nổi tiếng là người có tài kinh doanh xuất sắc, nhờ đó ông đã từng sở hữu xe máy riêng, rất hiếm hoi vào thời kỳ đó. Sau khi rời FPT, ông tiếp tục đóng góp cho lĩnh vực tài chính và hiện tại, ông giữ chức vụ Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TPBank.
So với các thành viên khác tại FPT, ông Đào Vinh là một trong những nhân vật lớn tuổi nhất. Trước khi gia nhập Tập đoàn FPT, ông làm việc tại Viện Cơ học và sau đó trở thành Trưởng phòng Tổng hợp của FPT, lo toàn bộ công tác hành chính văn phòng. Với sự khác biệt về tuổi tác và kinh nghiệm, ông Vinh đã giúp duy trì sự ổn định và trật tự. Hiểu đơn giản, ông được ví như "cái phanh" của FPT thời đó, giúp dừng lại khi các ý tưởng và hành động của các vĩ lãnh đạo có thể đi quá đà hoặc… không tuân thủ các quy định của nhà nước. Ông gắn bó với FPT đến tận 72 tuổi, sau đó ông chính thức nghỉ hưu.
Ông Nguyễn Chí Công hiện là Giám đốc trung tâm dịch vụ Tin học ISC, một trong ba đơn vị thành viên đầu tiên của FPT cùng với xí nghiệp Cơ Điện Lạnh và trung tâm trao đổi nhiệt chất. Trước khi gia nhập FPT, ông Nguyễn Chí Công là cán bộ nghiên cứu của Viện Khoa học Tính toán và Điều khiển, đóng vai trò chủ chốt trong nhóm thiết kế và chế tạo chiếc máy tính cá nhân đầu tiên của Việt Nam. Hiện nay, ông đang nghỉ ngơi và theo đuổi niềm đam mê chụp ảnh nghệ thuật và viết lách.
Ông Trần Đức Nhuận là Giám đốc xí nghiệp Cơ Điện Lạnh CDL thuộc FPT. ISC và CDL được thành lập cùng ngày 13/09/1988 với FPT. Trước đó, ông Nhuận đã từng tham gia lắp đặt nhiều nhà máy và công trình lớn nhất Việt Nam khi còn làm việc ở Tổng công ty lắp máy Việt Nam - LILAMA. Ông Nhuận được nhận xét là người của công trường, phong cách mạnh mẽ, đơn cử như việc ông thường phóng xe phân khối lớn lao nhanh từ công ty ra công trường và ngược lại...
Ông Nguyễn Thành Nam là một nhân vật mà có lẽ thời bấy giờ đại đa số đều biết tới. Ông nổi tiếng với thành tích học tập xuất sắc, từng đạt điểm tối đa 30 điểm trong kỳ thi đại học, bao gồm 10,5 điểm Toán - một thành tích chưa ai có thể vượt qua vào thời điểm đó. Sau khi tốt nghiệp và lấy bằng Tiến sĩ Toán tại Đại học Tổng hợp Moscow, ông gia nhập FPT và đóng góp vào việc phát triển mảng phần mềm của tập đoàn. Ông Nam từng giữ nhiều vị trí quan trọng như Giám đốc FPT Software và Tổng Giám đốc FPT, nhưng lại nổi tiếng với tính cách sáng tạo, luôn tìm kiếm những thách thức mới mẻ. Hiện nay, ông đang tập trung vào vai trò Chủ tịch Đại học trực tuyến FUNiX, nơi ông tiếp tục truyền cảm hứng và hỗ trợ thế hệ trẻ phát triển.
Ông Phạm Hùng xuất thân từ một gia đình trí thức lớn với ông nội là thượng thư bộ lại Phạm Quỳnh, chú là nhạc sĩ nổi tiếng Phạm Tuyên và bố là giáo sư y khoa Phạm Khuê. Với nền tảng học thuật sâu sắc, ông Phạm Hùng đã cùng Trương Gia Bình soạn thảo điều lệ của FPT vào năm 1988, trong đó chứa đựng tầm nhìn đầy tham vọng của tập đoàn. Ngoài vai trò tại FPT, ông Hùng còn là người sáng lập Trường Quản trị Kinh doanh HSB, nơi đào tạo ra nhiều doanh nhân lớn của Việt Nam, góp phần vào sự phát triển của lĩnh vực quản trị kinh doanh trong nước.
Ông Lê Thế Hùng là một nhân vật nổi tiếng trong FPT với tính cách đặc biệt và sự thông minh vượt trội. Ông tốt nghiệp và bảo vệ luận án Tiến sĩ Toán tại Đại học Tổng hợp Moscow, ông từng làm việc tại Viện Cơ học, cùng với những tên tuổi lớn như ông Phạm Hùng và TSKH Ngô Huy Cẩn. Xuất thân từ một gia đình nghèo khó ở Quảng Nam và thuộc lứa học sinh miền Nam tập kết, ông Lê Thế Hùng mang đầy đủ nét tính cách của một người ngang tàng, hảo hán và trượng nghĩa.
Tính cách mạnh mẽ của ông thể hiện qua nhiều giai thoại nổi tiếng, như việc dọa ném trưởng phòng qua cửa sổ vì bị yêu cầu rửa ấm chén pha trà, hay "thi" ăn ớt, uống rượu bằng bát cơm để cứu đại ca Trương Gia Bình trong một cuộc thách đố. Nổi bật về mặt tính cách, ông cũng là người kiên định trong việc từ chối những tài sản không cần thiết, như việc nhất quyết không nhận nhà khi công ty xây dựng, dù anh em đã góp tiền giúp.
Ông Võ Văn Mai là một thành viên sáng lập FPT. Trước khi gia nhập FPT, ông làm việc tại Viện Kỹ thuật Vũ khí Bộ Quốc phòng. Là người duy nhất trong nhóm tin học của FPT chuyên về phần cứng, ông đã góp phần xây dựng bộ phận phần cứng và dịch vụ bảo hành cho công ty.
Võ Văn Mai là người sáng lập HiPT, công ty tách ra từ FPT vào năm 1994, để làm đại lý cho hãng HP. Ban đầu, ông và Trương Gia Bình định đặt tên công ty là HPT để kết hợp giữa HP và FPT, nhưng hãng HP không đồng ý, và tên công ty được đổi thành HiPT.
Hiện tại, ông Võ Văn Mai giữ chức vụ Tổng Giám đốc HiPT và Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam – Hungary.
Ông Đỗ Cao Bảo cũng là một trong những thành viên sáng lập FPT. Ông trở về Việt Nam vào thời điểm đất nước đang trong giai đoạn khó khăn về kinh tế, khi lương của giáo sư, tiến sĩ không đủ sống. Với mong muốn thay đổi thực trạng và mang khoa học công nghệ ứng dụng vào thực tiễn, ông đã cùng nhóm của doanh nhân Trương Gia Bình lập nên Tập đoàn FPT.
Ông Đỗ Cao Bảo trước khi gia nhập FPT là trợ lý tự động hóa chỉ huy Cục Tác Chiến, Bộ Tổng Tham Mưu và là cộng tác viên của Viện Khoa học Tính toán và Điều khiển làm về Trí tuệ nhân tạo AI
Thật thú vị qua lời kể của ông Đỗ Cao Bảo về hành trình ông trở thành một trong 13 thành viên sáng lập FPT. Vào một ngày mùa hè năm 1988, sau khi nghe ông Võ Mai chia sẻ ý tưởng của ông Trương Gia Bình về việc thành lập công ty và thuyết phục ông Bảo gia nhập, ông Bảo “có cảm giác như Christopher Columbus tìm ra châu Mỹ”. Lập tức, ông nhận lời ngay sau đó. Trải qua ngần ấy năm, ông Đỗ Cao Bảo hiện đang là Phó tổng giám đốc phụ trách kinh doanh của Tập đoàn FPT ngày nay.
Chuyển mình từ một công ty nội địa thành một tập đoàn toàn cầu
Trong ba thập kỷ qua, FPT đã liên tục phát triển và mở rộng thị trường, từ trong nước đến quốc tế. Tập đoàn này đã chuyển mình từ một công ty cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin thành một tập đoàn đa ngành với nhiều chi nhánh tại nhiều quốc gia trên thế giới.
FPT đã khẳng định vị thế của mình tại nhiều thị trường khó tính như Nhật Bản, Mỹ và châu Âu. Thành công này không chỉ đến từ chiến lược đúng đắn mà còn từ sự cống hiến của hàng nghìn nhân viên, trong đó có sự lãnh đạo và định hướng từ những nhà sáng lập giàu kinh nghiệm.
Bất chấp các biến động kinh tế toàn cầu và trong nước, những con số tăng trưởng ấn tượng của FPT qua các năm đã minh chứng cho sự thành công của tập đoàn.
- Năm 2019, FPT đạt tổng doanh thu 27.717 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 4.665 tỷ đồng. Doanh thu từ thị trường quốc tế đạt 11.452 tỷ đồng.
- Năm 2020, doanh thu FPT đạt 29.830 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 5.261 tỷ đồng. Doanh thu từ thị trường quốc tế đạt 12.000 tỷ đồng.
- Tổng doanh thu của FPT năm 2021 đạt 35.657 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 6.335 tỷ đồng. Doanh thu từ thị trường quốc tế đạt 15.550 tỷ đồng.
- Năm 2022, FPT đạt doanh thu 44.010 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 7.654 tỷ đồng. Doanh thu từ thị trường quốc tế đạt 18.000 tỷ đồng.
Tính đến năm 2023, doanh thu của FPT đã đạt hàng tỷ USD, với lợi nhuận liên tục tăng qua từng năm, giúp FPT trở thành công ty công nghệ Việt Nam đầu tiên có khả năng cạnh tranh sòng phẳng với các tập đoàn quốc tế.
Mục tiêu năm 2025 của FPT là doanh thu đạt 1 tỷ USD từ thị trường quốc tế. Tập đoàn hướng tới tham vọng trở thành tập đoàn công nghệ hàng đầu tại khu vực và trên thế giới trong nay mai. Tập đoàn tiếp tục đẩy mạnh việc phát triển các sản phẩm dịch vụ số hóa và AI, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực kinh doanh.
Ngoài ra, FPT cũng tập trung đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để dẫn đầu trong các lĩnh vực mới nổi như blockchain, dữ liệu lớn, và công nghệ 5G. Những bước đi này không chỉ giúp FPT củng cố vị thế dẫn đầu trong ngành công nghệ tại Việt Nam, mà còn mở ra những cơ hội phát triển lớn tại các thị trường quốc tế.
Ngày 13/12/2006, cổ phiếu FPT chính thức lên sàn giao dịch Chứng khoán TP HCM
Hiện nay, Tập đoàn FPT đã có mặt tại hơn 26 quốc gia trên thế giới, với đội ngũ nhân viên lên đến hơn 60.000 người, trong đó có hàng nghìn kỹ sư và chuyên gia công nghệ trình độ cao. Những thị trường quốc tế chính của FPT bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu, và các nước ASEAN.
Ba thập kỷ phát triển của FPT là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của sự kết hợp giữa tầm nhìn chiến lược và tài năng của những người sáng lập. Văn hóa doanh nghiệp tại FPT luôn đề cao sự sáng tạo, dám nghĩ dám làm và tinh thần học hỏi không ngừng nghỉ. Chính từ nền tảng này, FPT đã có thể đào tạo ra những thế hệ lãnh đạo trẻ với khả năng dẫn dắt tập đoàn tiếp tục chinh phục những đỉnh cao mới, đưa FPT vươn xa hơn trên bản đồ công nghệ toàn cầu.
Trong tương lai, với nền tảng vững chắc và tầm nhìn chiến lược rõ ràng, FPT sẽ tiếp tục là đầu tàu của ngành công nghệ Việt Nam, mang đến những giải pháp đột phá và góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ mới của khu vực và thế giới. Những bước tiến không ngừng của FPT đã minh chứng cho tinh thần tiên phong, sáng tạo và bản lĩnh của người Việt Nam.
- Minh Quý
