Làn sóng sa thải nhân công vẫn chưa dừng lại, vì bối cảnh khủng hoảng chung toàn cầu, vì các cuộc cách mạng tái cấu trúc bộ máy quản lý, vì AI, vì đủ thứ. Kinh doanh ngày càng khó, khởi nghiệp không còn dễ sống sót như trước. Để tồn tại chỉ ý chí và chăm chỉ không đủ. Ngoài tư chất nhạy cảm kinh doanh (phẩm chất trời sinh), giới doanh chủ rất cần kiến thức quản trị thực hành, để nếu chưa thành công thì cũng không phải trả giá. Cơ hội để làm lại, để sai ngày càng ít đi.
PRODUCT
Sản phẩm ổn, ngoài năng lực R&D trong nhà máy, đòi hỏi bám rất sát insight kỳ vọng của người dùng và xu thế dịch chuyển nhu cầu của thị trường. Sản phẩm tốt vẫn ế khi người làm ra nó thiếu nhạy bén với thay đổi bên ngoài. Về lâu dài sản phẩm chất vẫn là chân ái để khách ở lại. Chỉ có điều, như thế nào là “sản phẩm tốt” là cả một vấn đề lớn. Ở rất nhiều ngành, cơ hội để khác biệt hầu như rất thấp. Bán được hàng hay không nhờ cậy hết cả vào chương trình khuyến mãi (hết chương trình hết số nên rất mệt mỏi), phân phối rộng và marketing sáng tạo (doanh nghiệp SME hai mảng này nội lực đều yếu). Đấy là chưa nói tốt với ông chủ chưa chắc tốt với người dùng khách hàng tiềm năng. Sản phẩm thất bại vì tốt quá không phải hiếm.
STRATEGY
Mỗi giai đoạn, mỗi bối cảnh cạnh tranh cần chiến lược khác nhau. Trong rối ren, chiến lược đúng giúp thuyền trưởng yên tâm rẽ sóng. Khổ nhất là đi nhưng không biết đi về đâu. Ở nhiều doanh nghiệp, không nhiều người làm sản phẩm giỏi kiêm luôn tư duy chiến lược nhạy bén. Vì não bộ hai môn này không nằm một chỗ. Không có người làm chiến lược giỏi, sản phẩm tốt vẫn vất vả khi ra thị trường. Những doanh nghiệp sống khoẻ và dẫn đầu ngành, 100% đều có tham mưu trưởng xuất sắc. Với những bài toán chiến lược, thường chỉ có CEO tay nắm điều khiển vô lăng mới có nhạy cảm đặc biệt về lựa chọn hướng đi thế nào là tối ưu. Chọn sai đường, khả năng đào thải hoặc chí ít là tụt hậu rất cao.
BIZ MODEL
Với mô hình kinh doanh, tối ưu chi phí rất quan trọng. Lợi nhuận là oxi, gồng lỗ mấy ai gồng được lâu. Chiến lược có tính cạnh tranh cao đều được lắp đặt một động cơ (engine) lực đẩy mạnh có tên biz model. Làm dự án ở nhiều ngành khác nhau, tôi nhận thấy vòng đời của sản phẩm và mô hình kinh doanh có xu hướng rút ngắn hơn rất nhiều so với trước: bán lẻ, giáo dục, thương mại điện tử và marketing. Khi chiếc động cơ đã lỗi thời, việc cấp thiết là làm mới lại (nếu còn cơ hội) hoặc thay thế hẳn động cơ mới. Với những ngành nhạy cảm với tác động của công nghệ hay AI, đổi mới chiến lược và mô hình vận hành giai đoạn này quyết định một là bứt lên, hai là biến mất.
Có nhiều trường hợp, bài toán đố nằm ở đổi mới động cơ (biz model) chứ không phải từng bộ phận của một cỗ máy (sản phẩm). Khi chẩn đoán sai bệnh, CEO rơi vào các công việc sự vụ tốt lên một tý từng sản phẩm đơn lẻ ở đâu đó nhưng tổng thể không giải quyết được nút thắt.
Thương hiệu có nội lực đều phải dựa trên sức mạnh của cả 3: product, strategy, biz model. Khi biz model ổn, sản phẩm ổn là cơ hội để tối ưu sức mạnh của thương hiệu. Vai trò của brand strategy lúc này khá nhiều nguyên liệu để đóng gói.
Cỗ máy tổ chức đang mạnh yếu khâu nào, CEO không trả lời rõ ràng, bị đào thải chỉ là vấn đề thời gian. Thời điểm này nếu không kịp bắt bệnh để thay đổi, nâng cấp, những năm tiếp theo sẽ khá căng.
To be or not to be?
-------------------------
BrandSon
