Thị trường kim loại quý đang bùng nổ trong một kịch bản hiếm có: kinh tế toàn cầu bất ổn, căng thẳng địa chính trị lan rộng và niềm tin vào hệ thống tài chính bị thách thức nghiêm trọng. Trong phiên giao dịch sáng 11/7 tại New York, giá vàng tăng dựng đứng 43 USD lên 3.369 USD/oz. Bạc cũng không kém cạnh khi vọt lên gần 38,5 USD/oz, chạm ngưỡng cao nhất trong 14 năm. Đây không đơn thuần là hiện tượng kỹ thuật, mà là phản ánh rõ nét tâm lý "risk-off" toàn cầu – khi nhà đầu tư gấp rút thoát khỏi tài sản rủi ro và quay lại với các kênh trú ẩn truyền thống.
Làn sóng trú ẩn bắt nguồn từ chuỗi hỗn loạn chính trị tại Mỹ – từ các tranh cãi ngân sách, đe dọa thuế quan đến những phán quyết gây chia rẽ từ hệ thống tư pháp. Cộng hưởng với đó là những hoài nghi ngày càng lớn về chính sách đối nội, đối ngoại của Washington. Trong khi đó, kinh tế Mỹ lại đối mặt nguy cơ suy thoái rõ ràng: GDP quý I âm 0,5% và xác suất Fed phải cắt giảm lãi suất trong 6 tháng cuối năm ngày càng tăng. Không có gì ngạc nhiên khi dòng tiền khổng lồ từ cả nhà đầu tư tổ chức lẫn các quỹ ETF đang đổ dồn về vàng và bạc.
Tuy nhiên, câu chuyện của thị trường kim loại quý không chỉ gói gọn ở vàng.
1.Bạc – ngôi sao kép: vừa trú ẩn, vừa hưởng lợi từ năng lượng sạch
Bạc hiện đang thu hút sự quan tâm của giới đầu tư không chỉ nhờ vai trò trú ẩn an toàn như vàng, mà còn bởi tiềm năng tăng trưởng từ nhu cầu công nghiệp. Đặc biệt, bạc là vật liệu không thể thiếu trong sản xuất pin năng lượng mặt trời – lĩnh vực đang phát triển mạnh nhờ chi phí giảm và xu hướng chuyển dịch sang điện xanh trên toàn cầu. Trong khi đó, nguồn cung bạc lại ngày càng hạn chế do thiếu mỏ chất lượng cao và chi phí khai thác tăng. Khi nhu cầu ngày một lớn mà nguồn cung không theo kịp, bạc được đánh giá là kim loại quý có tiềm năng tăng giá đáng kể trong trung và dài hạn – nhất là trong bối cảnh thị trường toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn.
2. Bạch kim – ngôi sao đang lên, hay bong bóng đầu cơ?
Không ồn ào như vàng hay bạc, nhưng bạch kim đang lặng lẽ có cú bứt phá ấn tượng nhất từ đầu năm đến nay – vọt lên 1.455 USD/oz, lần đầu tiên quay lại vùng giá cao nhất trong hơn một thập kỷ. Con số này không chỉ gây ngạc nhiên, mà còn đặt ra câu hỏi: Điều gì đang thật sự đẩy giá bạch kim tăng mạnh đến vậy?
Nhìn trên bề nổi, bạch kim chưa có sự hỗ trợ rõ ràng từ yếu tố cơ bản: nhu cầu từ ngành ô tô – vốn là lĩnh vực tiêu thụ chính – vẫn chưa phục hồi mạnh, trong khi xe điện (không sử dụng bạch kim) đang chiếm ưu thế tại các thị trường lớn như Trung Quốc. Nguồn cung toàn cầu vẫn dồi dào, không có dấu hiệu thiếu hụt đột biến. Một số báo cáo lạc quan về nhu cầu tiêu dùng tại châu Á được đánh giá là phóng đại hoặc mang tính tiếp thị nhiều hơn thực tiễn.
Tuy nhiên, thị trường tài chính đôi khi không chỉ vận hành bằng dữ liệu, mà còn bởi cảm xúc và dòng tiền. Sự tăng tốc của bạch kim thời điểm này cho thấy tâm lý đầu cơ đang lấn át. Trong môi trường toàn cầu bất ổn, nhà đầu tư tìm cách phân tán rủi ro sang các loại tài sản “khác vàng” – và bạch kim trở thành lựa chọn thay thế lý tưởng cho những dòng vốn linh hoạt, nhạy bén. Đáng chú ý, mỗi chu kỳ tăng giá mạnh của bạch kim trong quá khứ – dù bắt đầu từ đầu cơ – đều dẫn tới sự định giá lại dài hạn, đặc biệt khi các nhà sản xuất bắt đầu nghiên cứu tích hợp bạch kim trong công nghệ pin hydro và vật liệu mới.
3. Đồng USD – không yếu như lời đồn, và vẫn là đối thủ đáng gờm của vàng
Gần đây, nhiều tít báo giật gân khẳng định: "USD xuống mức thấp nhất kể từ năm 1973", khiến không ít nhà đầu tư tin rằng đồng bạc xanh đang rơi tự do, mở toang cánh cửa cho giá vàng bứt phá. Nhưng khi nhìn kỹ vào dữ liệu thực tế, bức tranh lại rất khác.
Trên thực tế, USD chỉ giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm 2025 – chủ yếu do kỳ vọng cắt giảm lãi suất từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Tuy nhiên, mức hiện tại của USD vẫn cao hơn đáng kể so với phần lớn giai đoạn từ năm 2000–2020. Đồng bạc xanh vẫn là đồng tiền dự trữ số một thế giới, sở hữu thanh khoản vượt trội và được hậu thuẫn bởi vị thế kinh tế, công nghệ và quân sự của Mỹ – những yếu tố không dễ mất đi chỉ sau vài tháng điều chỉnh.
Thực tế này dẫn tới một điểm rất quan trọng với nhà đầu tư vàng: mối quan hệ giữa USD và vàng đang thay đổi. Trong khi lý thuyết kinh điển cho rằng USD mạnh sẽ khiến vàng giảm giá, thì các thống kê gần đây cho thấy mối tương quan âm giữa hai tài sản này chỉ còn khoảng 34%. Điều đó có nghĩa là: trong phần lớn thời gian, vàng vẫn có thể tăng giá song song với một đồng USD mạnh, miễn là thị trường cảm thấy rủi ro cần phải trú ẩn.
4. Một chu kỳ tăng giá đang hình thành – và không chỉ dành cho vàng
Trong bức tranh toàn cảnh hiện nay, các rủi ro chính trị, kinh tế và tài chính toàn cầu đang tích tụ nhanh hơn khả năng kiểm soát. Niềm tin thị trường lung lay, dòng tiền lớn rút khỏi tài sản rủi ro, và chu kỳ chính sách tiền tệ đang dịch chuyển. Trong bối cảnh ấy, kim loại quý một lần nữa khẳng định vai trò như "vùng an toàn cuối cùng" của giới đầu tư toàn cầu.
Không chỉ có vàng, mà bạc và bạch kim đang nổi lên như những lựa chọn chiến lược mới, khi vừa mang yếu tố phòng thủ, vừa gắn liền với các xu hướng công nghiệp và công nghệ dài hạn. Bạc hội tụ cả nhu cầu tài chính lẫn năng lượng sạch, còn bạch kim dù khởi đầu từ dòng tiền đầu cơ, nhưng tiềm ẩn khả năng tăng giá khi các ứng dụng mới mở rộng.
Với những yếu tố đang hình thành rõ nét, kịch bản vàng vượt 3.500 USD/oz, bạc vượt 40 USD/oz, hay bạch kim thiết lập lại mặt bằng giá mới trong 6–12 tháng tới không còn là viễn cảnh xa vời. Ngược lại, để kim loại quý điều chỉnh mạnh, thế giới phải trở nên ổn định hơn — điều mà ở thời điểm hiện tại, xác suất là rất thấp. Lúc này, việc nắm giữ một phần tài sản dưới dạng kim loại quý không chỉ là phòng thủ, mà có thể là đón đầu một chu kỳ tăng giá lớn trong giai đoạn bất định phía trước.
