Năm 2022, thị trường giá dầu thế giới tăng mạnh bởi tác động của cuộc chiến tranh Nga - Ukraina. Theo Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), tháng 1/2022, giá dầu bình quân WTI là 82.98 USD/thùng và Brent là 85.57 USD/thùng, nhưng khi cuộc chiến tranh Nga - Ukraina xảy ra ngày 24/2/2022 giá dầu bình quân tháng 3 tăng mạnh tương ứng là 108.26 USD/thùng và 112.46 USD thùng.
Đến đầu tháng 6/2022, Mỹ, EU và nhiều nước khác ban hành các lệnh trừng phạt vào hoạt động sản xuất và tiêu thụ dầu mỏ của Nga làm giá dầu bình quân tháng 6 tiếp tục tăng lên 114.34 USD/thùng và 117.5 USD/thùng. Đến tháng 12/2022, giá dầu bình quân có giảm, nhưng giá dầu của WTI vẫn đạt ở mức cao là 76.52 USD/thùng và dầu Brent là 81.34 USD/thùng (1), mức giá cao này được dự báo kéo dài trong suốt năm 2023.
Giá dầu thế giới tăng là cơ hội cho các quốc gia đưa dầu ra bán và các hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác, cũng như các dịch vụ dầu khí khác phát triển, trong đó có dịch vụ khoan.
Năm 2020, do tác động của dịch Covid 19, nhiều hợp đồng khoan bị hủy, hoặc trì hoãn, đa phần các giàn khoan phải nằm bờ, đưa vào bảo dưỡng, không có hợp đồng khoan. Trong khi đó, quá trình chuyển đổi năng lượng ở các quốc gia phát triển diễn ra nhanh, dẫn đến việc nhiều công ty năng lượng cam kết đầu tư vào các nguồn năng lượng sạch nhằm giảm lượng khí thải Carbon.
Như vậy, các công ty năng lượng sẽ giảm đầu tư vào các dự án dầu khí, tất cả những điều này ảnh hưởng đến nhu cầu thuê giàn khoan trong các năm tiếp theo. Tuy nhiên, năm 2021 và đặc biệt là năm 2022, giá dầu thế giới tăng trở lại do dịch Covid 19 được kiểm soát; Trung Quốc từng bước mở cửa lại thị trường quốc tế sau 3 năm đóng cửa phòng chống dịch; các lệnh trừng phạt năng lượng của Mỹ, EU và nhiều quốc gia trên thế giới nhằm vào lĩnh vực xuất khẩu dầu khí của Nga có hiệu lực làm cho thị trường dầu khí thế giới sôi động trở lại và thị trường cho thuê giàn khoan hoạt động mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Các giàn khoan đã được thuê và hoạt động hết công suất, nhiều hợp đồng được ký kết và giá thuê giàn khoan cũng tăng mạnh.
Theo thống kê của OPEC (tại Bảng1), số giàn khoan dầu khí hoạt động trên thế giới nói chung và tại Mỹ, OPEC tăng đều qua các năm. Năm 2020, thế giới đối mặt với đại dịch Covid 19, thị trường dịch vụ giàn khoan dầu khí trầm lắng, chỉ có 1.437 giàn khoan hoạt động, trong đó tại Mỹ có 436 giàn, các quốc gia thuộc khối OPEC có 432 giàn.
Năm 2021, khi dịch Covid 19 được kiểm soát, kinh tế thế giới tăng trưởng trở lại, giá dầu tăng lên và thế giới có 1.451 giàn hoạt động, trong đó tại Mỹ có 475 giàn, tăng 39 giàn so với năm 2020, OPEC có 343 giàn, giảm 89 giàn.
Năm 2022, cả thế giới có 1.845 giàn hoạt động, tăng 394 giàn so với năm 2021, hay tăng 21.3%, trong đó tại Mỹ có 722 giàn tăng 247 giàn, hay tăng 34.2%, OPEC có 377 giàn, tăng 34 giàn khoan so với năm 2021, hay tăng 9%.
Chi tiết hơn, năm 2022, cả thế giới có số lượng giàn khoan dầu là 1.462 giàn, tăng 319 giàn so với năm 2021 và có số lượng tăng nhiều hơn số giàn khoan khí. Điều này cho thấy, việc tăng mạnh mẽ số lượng giàn khoan hoạt động trên thế giới, Mỹ, OPEC để đáp ứng nhu cầu dầu khí tăng lên trong sự biến động về thời tiết khắc nhiệt, cuộc chiến tranh Nga - Ukraina và lệnh cấm vận của Mỹ, EU nhằm vào ngành dầu khí của Nga đã làm mất đi nguồn cung dầu khí giá rẻ cho thế giới, đồng thời nhu cầu phát triển kinh tế của các quốc gia và khu vực.
Bảng 1: Tổng số giàn khoan hoạt động trên thế giới năm 2022 (đơn vị: chiếc):
Nguồn: https://www.opec.org/opec_web/en/publications/338.htm
Còn theo thống kê của Công ty công nghệ Năng lượng Baker Huges (tại Bảng 2), tổng số giàn khoan hoạt động tính đến đầu tháng 12/2022 của thế giới là 1.834 giàn, trong đó tại Mỹ có 779 giàn, chiếm 42.4% tổng số giàn khoan của thế giới. Canada có 155 giàn, chiếm 8,5%. Nếu tính số giàn khoan hoạt động ở các châu lục thì số giàn khoan tại Trung Đông là nhiều nhất với 323 giàn, hay chiếm 17,6%, đến châu Á - Thái Bình Dương là 197 giàn, chiếm 10,7% tổng số giàn khoan trên thế giới.
Bảng 2: Tổng số giàn khoan tại một số nước/khu vực và thế giới năm 2022 (đơn vị: chiếc):
Nguồn: https://rigcount.bakerhughes.com/intl-rig-count
Chi tiết hơn, từ tháng 1 đến tháng 12/2022 (tại Bảng 3). Với giàn khoan dầu, số giàn khoan dầu hoạt động trong tháng 1 tại Ấn Độ là 68 giàn, tháng 12 có 70 giàn; Trung Quốc tháng 1 có 41 giàn, tháng 12 có 40 giàn; Indonesia tháng 1 và tháng 12 vẫn duy trì 25 giàn; Malaisia có 7 giàn tháng 1 giảm xuống còn 4 giàn tháng 12; Thái Lan có 1 giàn tháng 1, thì tháng 12 tăng lên 3 giàn.
Về giàn khoan khí, trong tháng 1, Thái Lan có 3 giàn tăng lên 9 giàn hoạt động; trong tháng 12, Ấn Độ có 9 giàn, giảm xuống 8 giàn trong tháng 12, Indonesia có 2 giàn vào tháng 1 và tháng 12 vẫn còn 2 giàn; Trung Quốc, Phillipines, Nhật Bản có 1 giàn và tại Malaysia, Myanmar… không có chiếc giàn khoan khí nào hoạt động.
Bảng 3: Các giàn khoan dầu và khí tại một số nước ở châu Á năm 2022 (đơn vị: chiếc):
Nguồn: https://rigcount.bakerhughes.com/intl-rig-count
Từ các số liệu trên cho thấy, số lượng các giàn khoan hoạt động tại các quốc gia tăng mạnh trong năm 2022, đặc biệt tại các quốc gia có tiềm năng dầu khí lớn như: Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia có số lượng các giàn khoan hoạt động nhiều nhất; càng có nhiều nhu cầu khoan thì mức độ cạnh tranh thuê giàn càng cao và giá thuê giàn khoan cũng được nâng lên. Trong đó, số lượng giàn khoan dầu là tăng nhiều nhất nhằm gia tăng trữ lượng và phát triển khai thác được nhiều dầu cung cấp ra thị trường làm gia tăng giá trị tài sản cho doanh nghiệp, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và mang lại lợi nhuận trong khi giá dầu thế giới tăng cao suốt cả năm 2022 và dự báo kéo dài trong cả năm 2023.
Kỳ tới: Thị trường giàn khoan và giá thuê giàn trên thế giới năm 2022
NGUYỄN ANH TUẤN - BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN CỦA PVEP
