Tesla đang đối mặt với giai đoạn suy giảm doanh số chưa từng thấy, trong đó có nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân một phần đến từ việc CEO Elon Musk dấn thân vào chính trị.
►Doanh số toàn cầu lần đầu đi xuống
Năm 2024 đánh dấu lần đầu tiên doanh số toàn cầu của Tesla giảm 1% so với năm trước. Dù mức giảm này không quá lớn so với nhiều công ty khác, nhưng lại là tín hiệu đáng lo ngại với một hãng từng tăng trưởng 38% và 40% trong hai năm trước.
Giá cổ phiếu Tesla trong suốt thập kỷ qua đã được thúc đẩy mạnh mẽ nhờ kỳ vọng tăng trưởng tương lai. Tuy nhiên, đà suy giảm tiếp tục khi doanh số tháng 1/2025 giảm 16% so với tháng 12/2024.
Tại châu Âu, thị trường cũng ghi nhận sự sụt giảm rõ rệt. Ở Anh, doanh số Tesla giảm gần 12% dù lượng đăng ký xe điện tại nước này đạt kỷ lục, theo New AutoMotive. Một số thị trường khác giảm mạnh hơn: Pháp mất 63%, Thụy Điển 44%, trong khi Hà Lan và Na Uy lần lượt giảm 42% và 38%.
►Tác động từ yếu tố chính trị
Sự sụt giảm này diễn ra trong bối cảnh Elon Musk ngày càng tham gia sâu vào chính trị. Ông đã tài trợ cho chiến dịch tranh cử của Donald Trump vào năm ngoái và hiện đóng vai trò cố vấn cấp cao của Tổng thống.
Mặc dù Nhà Trắng khẳng định Musk không có quyền ra quyết định trong Ban hiệu suất chính phủ (DOGE), nhưng việc ông xuất hiện cùng Trump trong các cuộc họp báo tại Phòng Bầu dục cho thấy sức ảnh hưởng không nhỏ. Điều này khiến nhiều nhà phân tích đặt câu hỏi liệu sự tham gia chính trị của Musk có ảnh hưởng đến doanh số Tesla hay không.
MỸ
Dữ liệu từ S&P Global Mobility cho thấy mức độ trung thành của khách hàng với Tesla đang giảm, đặc biệt tại các bang ủng hộ đảng Dân chủ ("bang xanh").
Tỷ lệ khách hàng tiếp tục mua xe Tesla tại các bang này giảm từ 72% xuống 65% vào cuối năm 2024.
Tại các "bang đỏ" do đảng Cộng hòa kiểm soát, tỷ lệ này tăng nhẹ từ 47,6% lên 48,2%.
Khảo sát của Morning Consult cho thấy tỷ lệ người Mỹ "không cân nhắc" mua Tesla tăng từ 27% (2024) lên gần 32% (2025), gần gấp đôi so với 4 năm trước.
CHÂU ÂU
- Anh
59% chủ sở hữu xe điện và người có ý định mua xe cho biết sự ảnh hưởng của Musk khiến họ không muốn chọn Tesla (theo khảo sát của Electrifying).
CEO Electrifying Ginny Buckley nhận định "Ảnh hưởng của Musk với thương hiệu ngày càng phân cực, khiến nhiều người mua phải tìm kiếm thương hiệu khác".
Sự cạnh tranh khốc liệt giúp người tiêu dùng có nhiều lựa chọn hơn, với hơn 130 mẫu xe điện phổ thông trên thị trường Anh, gấp hơn 5 lần so với năm 2020.
- Đức
Doanh số Tesla tháng 1/2025 giảm 59% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nguyên nhân một phần do Musk công khai ủng hộ đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD), gây ra phản ứng trái chiều.
- Thụy Điển
Tỷ lệ khách hàng có quan điểm tích cực về Tesla giảm còn 11% sau khi Trump nhậm chức.
Ngược lại, tỷ lệ có quan điểm tiêu cực tăng từ 47% lên 63%.
VẬY: Chính trị có phải nguyên nhân chính?
Theo CNN, vẫn chưa thể khẳng định chắc chắn rằng quan điểm chính trị gây tranh cãi của Musk là nguyên nhân chính khiến doanh số Tesla đi xuống.
Stephanie Valdez Streaty, Giám đốc phân tích ngành tại Cox Automotive, nhận định rằng "còn quá sớm để kết luận các tranh cãi xoay quanh Musk có tác động đáng kể đến doanh số của Tesla".
Nhiều chuyên gia cho rằng yếu tố quan trọng hơn là sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ. Trong quý IV/2024, BYD - hãng xe điện hàng đầu Trung Quốc - đã vượt Tesla về doanh số và đang mở rộng thị phần mạnh mẽ tại châu Âu và Trung Quốc.
Các nhà sản xuất phương Tây như GM, Ford và Volkswagen cũng liên tục ra mắt các mẫu xe điện mới với giá cả cạnh tranh hơn. Trong khi đó, Tesla hầu như không có sự đổi mới đáng kể trong danh mục sản phẩm của mình kể từ khi Model Y ra mắt vào năm 2020. Mẫu Cybertruck vừa được giới thiệu là một dòng xe đắt đỏ, hướng đến đối tượng khách hàng đặc thù.
Ben Nelmes - Giám đốc điều hành New AutoMotive, cho rằng nguyên nhân chính của sự sụt giảm là Tesla đã không ra mắt mẫu xe nào mới đáng kể kể từ Model Y. "Không phải do quan điểm của Musk hay những người lái xe Anh về ông, mà bởi hãng đã ngừng đổi mới sau Model Y", ông phân tích.
►►►Chiến lược đối phó của Tesla
Dù vấp phải nhiều thách thức, Tesla vẫn có những động thái điều chỉnh để giữ chân khách hàng.
Tháng trước, hãng đã ra mắt phiên bản cải tiến của Model Y tại Trung Quốc – thị trường đang chứng kiến cuộc chiến giảm giá khốc liệt từ các đối thủ nội địa.
Đầu tháng 2, Tesla cũng triển khai gói trợ cấp bảo hiểm trị giá 8.000 nhân dân tệ cho tất cả mẫu Model 3 tại Trung Quốc. Đồng thời, hãng gia hạn mức giảm giá 10.000 nhân dân tệ (khoảng 1.372 USD) cho các khoản vay mẫu Model Y cũ và hỗ trợ lãi suất 0% trong 5 năm cho một số phiên bản Model 3 và Model Y.
Mặc dù Elon Musk có thể gây tranh cãi, nhưng yếu tố quan trọng nhất với khách hàng vẫn là giá cả và giá trị sản phẩm. "Đa số người mua xe sẽ ưu tiên giá, các tùy chọn và giá trị sản phẩm hơn là quan điểm chính trị của CEO", Ivan Drury - chuyên gia tại Edmunds nhấn mạnh.
----------------------
Dù sự tham gia chính trị của Musk có thể ảnh hưởng đến thương hiệu Tesla ở một mức độ nào đó, nhưng nguyên nhân chính khiến doanh số của hãng giảm sút dường như đến từ sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và sự thiếu đổi mới trong danh mục sản phẩm. Tesla có thể cần nhiều hơn những biện pháp giảm giá nếu muốn duy trì vị thế trong cuộc đua xe điện đang ngày càng khốc liệt.
