Khi cầm tấm séc 5 tỷ trên tay từ Shark Tank, suy nghĩ đầu tiên của tôi là: "Phải tuyển người giỏi! Phải tuyển thật nhanh để Scale (mở rộng)!" Tôi đã nghĩ rằng có tiền là có nhân tài. Tôi đã vung tiền thuê những CV đẹp nhất, những vị trí quản lý lương ngàn đô.
Nhưng rồi, tôi nhận ra mình đã sai lầm khủng khiếp. Nhân sự đến rồi đi, bộ máy 100 giáo viên và nhân viên vận hành 2000 lớp học của Talks English từng có lúc rối như tơ vò vì những "ngôi sao" không khớp với "bầu trời".
Nếu bạn đang có tiền (hoặc sắp gọi được vốn), hãy tránh xa 5 lỗi chết người này. Nó đã khiến tôi trả giá bằng hàng tỷ đồng tiền "ngu phí":
1. Lỗi số 1: tuyển "ngôi sao" từ tập đoàn lớn về làm startup (the big corp misfit)
Sai lầm: Tôi từng nghĩ thuê một trưởng phòng từ một tập đoàn đa quốc gia về thì quy trình công ty sẽ "ngon" ngay.
Thực tế: Ở tập đoàn lớn, họ là một con ốc vít trong cỗ máy trơn tru. Ở Startup, họ phải vừa là kỹ sư, vừa là thợ máy. Khi về Talks English, họ bị "sốc" vì thiếu quy trình, thiếu support, và họ... không biết làm gì cả nếu không có lính.
Bài học: Giai đoạn đầu, đừng tuyển "Tướng" chỉ biết chỉ tay năm ngón. Hãy tuyển "Chiến binh" đa nhiệm sẵn sàng xắn tay áo lau bảng hay gọi telesale cùng nhân viên.
2. Lỗi số 2: tuyển dụng trong cơn hoảng loạn - mà hoảng loạn khi có doanh thu nhiều mới đau.
Sai lầm: Khi học viên tăng đột biến, tôi cần giáo viên và sale gấp. Tôi hạ thấp tiêu chuẩn: "Thôi tuyển đại đi, có người làm là được, đào tạo sau" và cái giá phải trả là khác văn hoá, khác cách làm, các cuộc họp toàn là đổ lỗi cho nhau thôi.
3. Lỗi số 3: trả lương cao để "mua" lòng trung thành
Sai lầm: Tôi nghĩ trả lương cao hơn thị trường 20% thì họ sẽ cống hiến 200%.
Thực tế: Lương cao thu hút lính đánh thuê - họ làm vì tiền và sẽ ra đi ngay khi nơi khác trả cao hơn 1 đồng.
Bài học: Tại Talks English và Biệt Thự Sách, tôi học cách bán "Tầm nhìn" (Vision) trước khi bán "Lương". Ai không cảm được giá trị giáo dục 1 kèm 1, luyện NGHE NÓI,,, lương cao mấy tôi cũng không nhận.
4. Lỗi số 4: sao chép chính mình.
Sai lầm: Tôi có xu hướng thích tuyển những người... giống tôi: Nói nhiều, năng lượng cao, máu lửa.
Thực tế: Một công ty toàn những người giống CEO là một thảm họa. Ai cũng thích nói thì ai là người làm chi tiết? Ai cũng bay bổng thì ai lo pháp lý, kế toán?
Bài học: Tuyển người để BÙ KHUYẾT cho mình, không phải để NHÂN BẢN mình. Tôi cần những người trầm tính, tỉ mỉ, chi tiết để cân bằng lại sự bay bổng của tôi.
5. Lỗi số 5: kỳ vọng vào sự "tự giác" mà không có "onboarding"
Sai lầm: Tuyển người giỏi về, ném cho họ cái laptop và bảo: "Em làm đi, anh tin em".
Thực tế: Đó không phải là trao quyền, đó là bỏ rơi. Ngay cả Lionel Messi về đội bóng mới cũng cần thời gian hòa nhập. Nhân sự giỏi nghỉ việc trong 2 tháng đầu thường không phải vì họ dốt, mà vì họ cảm thấy lạc lõng và không rõ mục tiêu.
Bài học: Quy trình hội nhập (Onboarding) 2 tuần đầu tiên quan trọng hơn 2 năm làm việc sau đó.
Đấy nếu bạn có tài chính, có tiền rồi mà vẫn SAI về nhân sự như tôi thì thực sự đáng tiếc, hãy tiết kiệm từng đồng tiền bạn có và thật kĩ cho việc tuyển dụng và lựa chọn nhân sự của mình nhé.
Nguồn: Đinh Minh Quyền
