Ông Hoàng Nhân Huân, CEO của Ndivia bữa nay chắc đau đầu buốt ruột khi giá cty của ông mất đi hơn 1/6 giá trị chỉ trong 1 đêm tương đương gần 600 tỷ usd. Giá CP nhà sản xuất chip AI Nvidia đã kết thúc phiên giao dịch ngày thứ Hai với mức giảm 16,9% trong khi đối thủ Broadcom giảm 17,4%. Đồng thời giá nhiều CP của các cty CN lớn tại Mỹ giảm hàng loạt.
Lý do vì thị trường chứng rán phản ứng trước sự ra đời của DeepSeek của cty khởi nghiệp TQ do Lương Văn Phong làm CEO. Sản phẩm AI mới từ TQ này đưa ra thách thức với ngành CN AI đang dẫn đầu tại Mỹ. Mà nôm na ở 4 điểm mấu chốt: Một là họ cho miễn phí vì để nguồn mở thay vì bán rất đắt lấy tiền như các nơi khác hiện giờ. Hai là họ sử dụng con chip yếu hơn hẳn do bị chặn không mua được chip tiên tiến thế hệ mới của Mỹ để đào tạo AI mà vẫn hiệu quả. Ba là chi phí họ công bố chỉ có 6 tr usd là làm ra loại sản phẩm tương đương chi phí đầu tư nhiều tỷ usd như ở Mỹ. Bốn là họ làm cho tốn rất ít điện so với năng lượng điện tiêu hao lớn mà các nhà làm AI của Mỹ hiện tiêu thụ.
Theo hãng BBC, Nhà đầu tư mạo hiểm tại Thung lũng Silicon và cố vấn của ông Trump, Marc Andreessen, mô tả DeepSeek-R1 là "khoảnh khắc Sputnik của AI", ám chỉ vệ tinh do Liên Xô phóng vào năm 1957.
Tóm lại đây là khoảng khắc của một cuộc chiến công nghệ vô cùng gay cấn giữa hai bên.
Với các nhà làm ra AI của Mỹ, cú shock này là rất nguy hiểm, "có khả năng làm chệch hướng đầu tư cho toàn bộ chuỗi cung ứng AI". Bởi các nhà đầu tư mạo hiểm sẽ nghĩ xem có nên ném nhiều tỷ usd vào một thứ như vậy nữa hay không? Trong khi 1 cty 500 tỷ usd vừa được hàng loạt tỷ phú CN và ông TT Trump cho ra mắt cách nay ít ngày, chuyên về AI.
Tất nhiên thế nào hạ hồi phân giải, vì cần phải xem mọi chuyện đi tới đâu. Thế nào là năng lực thực sự của 1 sản phẩm công nghệ.
Nhưng nhân vật Lương Văn Phong của TQ đang nổi lên như sao. Anh chàng 40 tuổi này sinh ở Trạm Giang, Quảng Đông. Anh ta học và TN đại học Chiết Giang với bằng kỹ sư về kỹ thuật thông tin điện tử năm 2007 và Thạc sĩ về kỹ thuật thông tin và truyền thông năm 2010. Luận văn thạc sỹ của anh ta là "Nghiên cứu thuật toán theo dõi mục tiêu dựa trên camera PTZ chi phí thấp". Văn Phong bắt đầu theo đuổi học máy và AI từ 2008, ban đầu đi sâu vào việc sử dụng AI trên thị trường tài chánh và chứng khoán. Thần tượng của anh ta là Jim Simon, nhà toán học và đầu tư người Mỹ, tỷ phú sở hữu hơn 34 tỷ usd và châm ngôn: "Phải có cách nào đó để mô hình hóa giá cả.". Năm 2019, vốn của cty anh này làm chủ đã vượt quá 10 tỷ NDT.
Năm 2023, nhận thấy CP Mỹ sẽ cấm TQ mua chip Ndivia, nên Văn Phong và doanh nghiệp của anh ta đã mua 10.000 GPU Nvidia H100 trước ngày ban hành lệnh cấm. Tháng 5 năm đó, anh ta cho ra đời cty khởi nghiệp DeepSeek và không được các nhà đầu tư quan tâm do thấy không có tương lai. Vì vậy anh cố tuyển những nhân viên đam mê và trung thành. 20/1/ 2025, mô hình R1 do DeepSeek phát hành có hiệu suất ngang bằng với mô hình o1 của OpenAI và thậm chí còn vượt qua nó ở một số lĩnh vực. Mô hình này hoàn toàn là nguồn mở và có chi phí cực thấp, thu hút sự chú ý rộng rãi trong ngành.
Trong cuộc phỏng vấn mới đây với giới truyền thông, Lương Văn Phong cho rằng TQ không nên dựa vào sự bắt chước lâu dài trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Anh chỉ ra thêm rằng so với Hoa Kỳ, khoảng cách công nghệ dù chỉ một hoặc hai năm thực sự phản ánh sự khác biệt giữa tính độc đáo và khả năng bắt chước. Nếu không thay đổi, TQ sẽ còn ở tình trạng đi sau trong thời gian dài, và việc tìm tòi công nghệ là một phần không thể thiếu. Anh cũng chỉ ra rằng lý do Nvidia đứng ở vị trí dẫn đầu là do sự hợp tác chặt chẽ giữa cộng đồng công nghệ phương Tây và ngành công nghiệp, và những thành tựu của nó bắt nguồn từ nhận định chính xác về hướng phát triển công nghệ. Đồng thời, TQ đang gặp khó khăn trong lĩnh vực chip nội địa . Vấn đề chính là thiếu sự trợ giúp trực tiếp từ cộng đồng kỹ thuật, dẫn đến khả năng tiếp cận thông tin bị hạn chế. Vì vậy, TQ rất cần những nhân tài có năng lực công nghệ tiên tiến.
Như vậy là anh chàng trẻ tuổi này không hề chủ quan khinh địch và tự mãn về thành tựu của mình mà nhìn thẳng vào sự thật thua thiệt cần học hỏi.
Ngày 20/1/ 2025, anh được mời tham dự Hội nghị chuyên đề với các chuyên gia, doanh nhân và đại diện từ các lĩnh vực giáo dục, khoa học, văn hóa, sức khỏe và thể thao của TQ do TT Chính phủ nước này chủ trì. Anh ta được coi là 1 chuyên gia và được yêu cầu đóng góp ý kiến cho chính phủ.
