Tôi có một cô cháu gái mới lên 8 tuổi. Một ngày cuối tuần, tôi sang nhà chơi, thấy bé đang ngồi ra chiều suy tư lắm. Vốn dĩ dì cháu tôi khá thân thiết, con bé sà vào lòng tôi, rồi đột ngột hỏi “Dì ơi, nhà mình có giàu không”?
Thoáng chút bất ngờ. Gia đình tôi từ trước đến nay có quan niệm không đề cập nhiều về vật chất với con trẻ. Chúng tôi không để đám trẻ con thiếu thốn nhưng cũng không bao giờ kể chuyện là bố mẹ con làm chức vụ gì, lương tháng ra sao, chỉ đơn giản nói là người lớn đi làm công ty. Thế thôi!
Tôi cười, gặng hỏi cháu gái sao lại hỏi tôi chuyện này. Thì ra, hôm qua đi học, có bạn cùng lớp cháu khoe là bố bạn mới mua xe hơi và bạn nói nhà nào có xe hơi là giàu hơn nhà đi xe máy. Cháu tôi nói vì thấy nhà mình không có xe hơi, nên chắc là nhà mình nghèo hả dì? Tôi thấy khá thú vị. Ôi trẻ con, thế đố cháu biết nhà mình có mấy căn nhà?
- Chiếc xe hơi đắt tiền là biểu hiện của thành công?
Từ câu chuyện của đám trẻ, tôi thật lòng muốn chia sẻ những quan niệm của mình về vấn đề này. Tôi chợt nhớ có một lần, vị Sếp người Do Thái của tôi có chia sẻ một câu chuyện thế này.
“ Người Việt Nam thích tiêu xài xa xỉ. Tôi đã quan sát và thấy rất nhiều xe hơi đắt tiền lưu thông trên đường. Mỗi chiếc xe hơi khi về Việt Nam được áp mức thuế rất cao. Để sở hữu xe hơi ở Việt Nam, các bạn phải bỏ ra số tiền lớn hơn nhiều nếu so với Thái Lan hay thậm chí ở Mỹ. Vậy tại sao các bạn còn nói Việt Nam là đất nước còn nghèo khó? Không, các bạn tiêu xài ở đẳng cấp những người có rất nhiều tiền”.
Tôi đã từng có cơ hội đặt chân đến Israel, đất nước của người Do Thái. Luôn được ca ngợi về trí tuệ, nền nông nghiệp phát triển bậc nhất, số lượng Start-up vượt bậc so với tất cả các nước trên thế giới, người dân nơi đây lại chỉ coi xe hơi là một công cụ đi lại bình thường. Rất ít các loại xe đắt đỏ xuất hiện trên đường phố. Thông thường họ thích dùng những chiếc xe nhỏ gọn, tiết kiệm nhiên liệu để thuận tiện khi đi lại.
Họ nghèo hơn chúng ta? Không, chắc chắn là không. Đây chỉ là một ví dụ về tư duy sử dụng tiền bạc và quan niệm về sự giàu có của chúng ta và họ là khác nhau.
Vị Sếp của tôi từng có một bài nói chuyện với nhân viên công ty, ông nói “Với kinh nghiệm của một người lớn tuổi đời và đã đầu tư tại nhiều quốc gia, tôi có lời khuyên với các bạn nhân viên của công ty chúng ta như thế này. Đừng vội đánh giá sự thành công của một người bằng chiếc xe hơi họ đi đắt tiền ra sao, ngôi nhà họ ở to đẹp thế nào. Chúng ta không biết liệu họ có đang nợ ngân hàng không? Chúng ta cũng không thể biết đó có phải là tài sản duy nhất của họ hay không? Không thể đánh giá một cuốn sách chỉ bằng cái bìa của nó. Tôi mong các bạn hãy tạo cho mình một tư duy đúng đắn về sự giàu có, là làm giàu kiến thức của mình từ bên trong bản thân bạn trước. Thành công và giàu có không phải là hai khái niệm đồng nghĩa”.
- Thế nào là giàu có?
Để trả lời câu hỏi này, tùy thuộc vào quan niệm của mỗi người.
- Nếu bạn là người thích một cuộc sống nhẹ nhàng, yên bình. Bạn quan niệm giàu có là tích lũy cho mình những trải nghiệm về cuộc sống. Với bạn, việc đi nhiều nơi, gặp nhiều người, tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, tự tích lũy kinh nghiệm sống cho mình, như thế là làm giàu trong tâm hồn mình. Tôi chúc mừng bạn, bạn đã đúng.
- Nếu bạn là người ham tìm hiểu. Bạn thích học nhiều ngành, thích biết nhiều lĩnh vực, luôn không ngừng trau dồi kỹ năng nghề nghiệp và nâng cao tay nghề. Bạn có nhiều bằng cấp, có nhiều chứng chỉ, có nhiều kiến thức và có thể nói chuyện, giao lưu với nhiều người ở các lĩnh vực khác nhau. Quá tuyệt vời! Bạn là người rất đáng ngưỡng mộ.
- Nếu bạn là người thích làm việc thiện nguyện. Bạn đã từng đến những vùng đất nghèo để dạy học cho đám trẻ nông thôn. Bạn đã từng cùng các thanh niên thôn xã làm đường cho bọn trẻ đi học. Bạn có cho mình những chí hướng tốt đẹp về con người. Với bạn, làm giàu tâm hồn và có một cuộc sống biết sẻ chia, như vậy mới là cuộc đời đáng sống. Cám ơn bạn, thế giới này trở nên đẹp hơn nhờ những người có tâm hồn như bạn.
- Có những bạn khác quan niệm giàu có thực sự là có thật nhiều tiền. Đúng! Bạn miệt mài làm việc, đầu tư, kinh doanh. Bạn kiếm được rất nhiều tiền, bạn có nhiều nhà đẹp, xe sang. Bạn là mẫu hình lý tưởng của rất nhiều bạn bè cùng trang lứa. Không có gì để bàn cãi, bạn không chỉ giàu có mà còn rất thành công.
Như vậy, giàu có chỉ là một cách nhìn nhận, một quan niệm, một lựa chọn của mỗi người. Không phải người không có xe hơi là người nghèo, ta đâu biết đơn giản họ không thích xe. Với họ, xe chỉ là một công cụ đi lại, hoặc họ chỉ thích đi xe máy, còn tiền dùng để đầu tư nhà đất chẳng hạn. Cũng có người không mua nhà hay xe, họ giàu có vì những điều họ tích lũy được cho chính bản thân mình. Cuộc sống đa dạng, phong phú và đầy ý nghĩa, đâu thể gói gọn sự giàu có của tâm hồn chỉ bằng những con số trong tài khoản ngân hàng.
Tôi không chắc cháu gái tôi hiểu được hết những điều này. Tôi thấy cô bé cười, vì biết nhà mình không nghèo!!! Và tôi nghĩ cháu tôi lần sau sẽ không phải trăn trở về việc so sánh giàu nghèo với bạn bè cùng lớp nữa.
