Xã hội Việt Nam và các nền văn hoá phương Đông nhìn chung rất chú trọng vào văn hoá tiết kiệm. Trong khi thế giới có tới năm châu lục, thì 6/10 đất nước có tỉ lệ tiết kiệm cao nhất nằm ở châu Á. Người trẻ Việt hầu hết đã quen với việc bố mẹ, ông bà gửi một phần lớn số tiền của họ trong ngân hàng bên cạnh các hình thức đầu tư truyền thống khác như bất động sản.
Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế của đất nước thay đổi đồng nghĩa với việc các hình thức đầu tư đang được đa dạng hoá từng ngày. Thị trường chứng khoán được dự đoán sẽ trở nên quen thuộc hơn với thói quen đầu tư của người Việt, đặc biệt là người trẻ. Và trước khi mua cố phiếu đầu tiên của bạn, hãy lưu ý bốn điều sau đây nhé!
1. Hiểu bản chất của đầu tư chứng khoán
Đầu tư chứng khoán, để giải thích một cách dễ hiểu nhất, là đầu tư vào cổ phần của các công ty, tổ chức hoặc quỹ được niêm yết. Hiện tại Việt Nam có hai sàn chứng khoán tại Hà Nội (HNX) và TP Hồ Chí Minh (HOSE). Việc mua cổ phần cho phép bạn sở hữu một phần của công ty được niêm yết. Hay nói cách khác, bạn là một cổ đông, dù số tiền đầu tư lớn hay nhỏ.
Đối với người mới bắt đầu, hai nguồn thu nhập chính từ việc đầu tư chứng khoán đến từ nhận cổ tức (dividends) hoặc lợi nhuận khi giao dịch mua bán. Việc đầu tư dài hạn hoặc ngắn hạn hoàn toàn tuỳ thuộc vào chiến lược và mục tiêu đầu tư của bạn.
2. Tìm hiểu về phân tích tài chính và công ty mục tiêu
Trước khi chi tiền, việc tìm hiểu để có một cái nhìn tổng bộ về phân tích tài chính cực kỳ quan trọng.
Bạn muốn hiểu ý nghĩa của các chỉ số như là market cap (giá trị vốn hoá thị trường, tương đương với số cổ phiếu nhân với giá trị hiện tại của từng cổ phiếu của công ty), hoặc price/earning ratio (tỷ lệ giá và thu nhập), cùng với các chỉ số về sự phát triển của công ty như là tăng trưởng về doanh thu và lợi nhuận.
Là một người mới bắt đầu, bạn chưa thể am hiểu chuyên sâu nhưng một cái nhìn toàn cảnh về kinh tế vi mô, vĩ mô và báo cáo tài chính sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn hơn!
3. Quản lý rủi ro
Một trong những lý do khiến chứng khoán rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư chính là cơ hội thu lại lợi nhuận cao (high return). Cơ hội này đến từ việc đầu tư chứng khoán có nhiều rủi ro hơn các hình thức khác ví dụ như gửi tiết kiệm ngân hàng, hay mua trái phiếu (bonds), một hình thức cho vay thay vì đầu tư.
Những nhà đầu tư thông thái nhất có một lời khuyên để giảm bớt rủi ro, hãy luôn “diversify your portfolio” – hãy đa dạng hóa danh mục đầu tư của bạn. Thay vì chỉ đầu tư vào một công ty, hay một ngành kinh doanh, một nhà đầu tư thông thái sẽ trải rộng vốn đầu tư của họ. Không chỉ đầu tư vào các công ty công nghệ đầy tiềm năng nhưng cũng rất rủi ro, họ sẽ đầu tư vào các công ty lâu năm dù phát triển chậm nhưng an toàn hơn trong ngành thực phẩm, xây dựng,…
4. Bắt đầu nhỏ
Một khi cảm thấy đủ hứng thú và tự tin về kiến thức của mình về chứng khoán, bạn hoàn toàn có thể bắt đầu. Hãy bắt đầu từ một số tiền nhỏ, một khoản mà dù trong trường hợp thua lỗ sẽ không ảnh hưởng cuộc sống của bạn. Việc bắt đầu sớm sẽ giúp bạn rèn luyện thói quen cập nhật thị trường hằng ngày, làm quen với nhịp của cổ phiếu, và hiểu biết hơn về thế giới xung quanh vì mỗi biến động về xã hội chính trị đều ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán!
Dù bạn quyết định theo đuổi đầu tư chứng khoán một cách nghiêm túc và lâu dài hay không, bạn chắc chắn sẽ có những trải nghiệm học hỏi và tiếp thu một kho kiến thức mới cực kì thú vị và hữu ích!
