Rác Đa Phước, Dân vô phước!

Đến hẹn lại lên, mùi hôi thúi càn quét khu Nam Sài Gòn khi mùa mưa tới. Trên trang Sự thật mùi hôi thối ở Phú Mỹ Hưng, nạn nhân cập nhật thông tin thường xuyên diễn biến khứu giác bị tấn công. Bức xúc, phẫn nộ. Tâm trạng xã hội ngày càng bị nén xuống. Môi trường sống bất an, cơ quan chức năng bất lực.
Dư luận vẫn chưa quên phát ngôn của ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM tại cuộc họp thông tin về tình hình kinh tế – văn hóa – xã hội – quốc phòng – an ninh tháng 6/2018 và 6 tháng đầu năm 2018. Khi nhiều phóng viên đặt câu hỏi về việc người dân quận 7, Nhà Bè, Bình Chánh “than trời” vì bị mùi hôi thối tấn công được cho là xuất phát từ bãi rác Đa Phước, ông Thắng trả lời: “Không đợi đến phản ánh từ báo chí, mà ngành tài nguyên môi trường có hệ thống quan trắc kết nối với trung tâm dự báo thì được biết do biến đổi khí hậu, sự tác động của các mùa dẫn tới mùi hôi ở các khu xử lý rác, đặc biệt ở ở bãi rác Đa Phước”. Sang năm 2020, ông Thắng nói với báo Tuổi trẻ: “Khi nào bãi rác đủ công suất thiết kế thì đóng cửa, TP chuyển sang công nghệ đốt rác mới xử lý triệt để mùi hôi. Dự kiến đến năm 2024 sẽ hết công suất bãi rác”. Nghĩa là người dân sinh sống, làm việc, vui chơi… ở khu Nam Sài Gòn tiếp tục sống chung với mùi xú uế thêm bốn năm nữa.

Đừng quên, Sở TN – MT TP.HCM cũng chính là đơn vị được UBND TP.HCM ủy quyền ký hợp đồng giao nhận và xử lý chất thải rắn với Công ty TNHH Xử lý chất thải rắn Việt Nam (VWS). Những ràng buộc trong hợp đồng chặt chẽ đến mức nào mà chính quyền thúc thủ khi dự án xử lý rác thải phát thải mùi xú uế, tấn công người dân từ bữa ăn đến giấc ngủ. Trong “cuộc trò chuyện” mà Báo Thanh Niên cho rằng “thú vị” nhân ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21.6), không biết vô tình hay hữu ý mà ông David Dương – Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc VWS tiết lộ chi tiết trong hợp đồng: “Cách đây vài năm, chúng tôi đã đệ trình lên thành phố dự án thay đổi công nghệ xử lý rác hiện đại hơn cho Khu liên hợp Xử lý chất thải Đa Phước. Nhưng đến nay vẫn chưa thấy phản hồi dứt điểm. Ngay cả vành đai xanh cách ly theo như hợp đồng chính thức mà thành phố đã ký từ năm 2005 cũng chưa triển khai được”.
Khi đặt bút ký vào bản hợp đồng, liệu (những) người được phân công đã làm đúng quy trình, thủ tục pháp lý? Có không lợi ích nhóm bất chính từ rác cân phân với quyền lợi chính đáng của nhân dân? Có đứng trên quan điểm bảo vệ ngân sách hay không? Ông Lê Mạnh Hà từng phát biểu với báo Công an Nhân dân rằng trên cương vị Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, “…Có trường hợp, tất cả lãnh đạo ủy ban nhân dân thành phố đứng một bên, tôi đứng một bên. Đó là việc xử lý rác thải ở thành phố Hồ Chí Minh. Tôi ông không đồng ý đóng cửa khu xử lý rác do doanh nghiệp Nhà nước đầu tư để dồn rác cho bãi rác Đa Phước. Làm như vậy là tạo độc quyền trong xử lý rác, gây lãng phí khi đóng cửa khu xử lý rác mới đầu tư gần 1.000 tỉ đồng và phải trả tiền xử lý rác cao hơn…”. Tự đưa mình vào thế khó là việc khó mà ai đó bày ra. Khi quyền lực nhiệm kỳ biến thái như đầu Phạm Nhan, nhân dân lãnh đủ.
Với vai trò và trách nhiệm của cơ quan dân cử, Hội đồng Nhân dân TP.HCM có nghĩ tới việc tổ chức một phiên “điều trần” làm rõ trách nhiệm bảo vệ môi trường sống của lương dân? Còn Sở TN-MT e rằng cũng sẽ trở thành một trong những đối tượng có liên quan nếu có một phiên tòa mà những nạn nhân của mùi hôi từ Đa Phước đứng đơn. Được biết, nhiều cư dân khu Nam Sài Gòn đã ký tên vào lá đơn đề ngày 22.6.2020 gửi đích danh ông Nguyễn Toàn Thắng – Giám đốc Sở TN – MT đề nghị trả lời “về nguy cơ gây ra thảm họa môi trường, dịch bệnh nguy hiểm từ bãi rác Đa Phước”. Đơn chất vấn nhiều nội dung trong đó khép lại bằng một câu hỏi, đặt vấn đề trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu ngành tài nguyên môi trường thành phố.