Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU vừa được Quốc hội thông qua sáng nay (08/06) với tỷ lệ gần 95%, đây là bước cuối cùng để EVFTA được đưa vào thực thi và dự kiến có hiệu lực từ 01/08 sắp tới. Bên cạnh đó, Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) cũng đã được Quốc hội thông qua, tuy nhiên EVIPA cần có sự phê chuẩn của từng nước thành viên EU trước khi chính thức có hiệu lực.
EVFTA và EVIPA là hai hiệp định được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và EU trong thập kỷ tới cũng như mở cánh cửa cho Việt Nam tham gia sâu hơn và chuỗi giá trị toàn cầu.
- EVFTA mang lợi thế cho hàng xuất khẩu của Việt Nam đến thị trường EU
EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam sau Mỹ trong năm 2019. Theo số liệu mới nhất của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang EU trong năm 2019 đạt 41,5 tỷ USD, chiếm 15,7% tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam. Tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu từ EU về Việt Nam đạt 14,9 tỷ USD, chiếm 5,9% tổng giá trị nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Với EVFTA – EU cam kết xóa bỏ 85,6% số dòng thuế đối với hàng hóa Việt Nam, tương
ứng với 70,3% tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang EU. Hiện tại, chỉ có hơn 42% giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang EU được hưởng thuế suất 0% theo Quy chế ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP). Trong vòng 7 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, EU cam kết xóa bỏ 99,2% các dòng thuế, tương đương 99,7% tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang EU. Đối với các mặt hàng còn lại, EU cam kết cung cấp cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu bằng 0%.
Việc giảm thuế đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang EU sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh lớn so với các đối thủ khác như Trung Quốc và các nước ASEAN. Cụ thể, giày dép của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường EU sẽ được hưởng thuế suất thấp hơn 3,5-4,2% so với hàng từ Trung Quốc khi khi thuế suất giảm về 0% sau 3-7 năm. Đặc biệt, Việt Nam là quốc gia thứ hai ở Đông Nam Á sau Singapore có hiệp định thương mại tự do với EU.
- Các mặt hàng xuất khẩu được hưởng lợi khi EVFTA có hiệu lực
- Thủy sản: Xóa bỏ ngay lập tức khoảng 50% số dòng thuế nhập khẩu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam.
- Điện thoại, máy tính và linh kiện điện tử: Xóa bỏ 74% số dòng thuế nhập khẩu, phần còn lại sẽ xóa bỏ trong 3-5 năm.
- Dệt may: 42.5% số dòng thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm xuất khẩu của Việt nam sẽ được xóa bỏ ( chủ yếu là nguyên liệu dệt), phần còn lại sẽ giảm dần xuống 0% trong vòng 3-7 năm từ mức 12%.
- Cà Phê: Xóa bỏ toàn bộ thuế đối với cà phê xuất khẩu từ Việt Nam.
- Giày dép: Xóa bỏ khoảng 37% số dòng thuế nhập khẩu, phần còn lại sẽ giảm dần xuống 0% trong 3-7 năm kể từ mức khởi điểm 5-8%.
- Nội thất đồ gỗ: Khoảng 83% số dòng thuế nhập khẩu sẽ được xóa bỏ ngay khi hiệp định có hiệu lực, phần còn lại sẽ được xóa bỏ theo lộ trình từ 3-5 năm.
- Cơ hội cho Việt Nam mở rộng thị trường hàng hóa xuất khẩu từ EU
Viêt Nam cam kết xóa bỏ 48.5% số dòng thuế đối với hàng hóa xuất khẩu từ EU ngay sau khi EVFTA có hiệu lực, tương đương 64,5% tổng giá trị nhập khẩu từ EU. Trong vòng 10 năm từ khi EVFTA có hiệu lực, Việt Nam cam kết xóa bỏ hơn 98,3% số dòng thuế đối với hàng hóa xuất khẩu của EU, tương đương 99,8% tổng giá trị nhập khẩu từ EU.
Việc giảm thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ EU sẽ tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận với máy móc, thiết bị chất lượng cao và công nghệ mới từ châu Âu với giá thấp hơn. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp cải thiện năng suất lao động cũng như tăng cường ứng dụng công nghệ cao, từ đó mở ra cơ hội tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Bên cạnh đó, khi Việt Nam có thể tiếp cận thị trường EU, người tiêu dùng Việt Nam có cơ hội tiếp cận với các sản phẩm của EU với tiêu chuẩn cao, giá cả phải chăng hơn.
