Năm 2021 đánh dấu một năm phục hồi đáng kể đối với thị trường dầu thô thế giới, đặc biệt là ở những tháng cuối năm. Vào cuối tháng 10, giá dầu thô Brent và WTI đã vượt mức 85 đô la Mỹ/thùng, tăng mạnh sau một khoảng thời gian dài sụt giảm. Nguyên nhân chính là do kinh tế toàn cầu bắt đầu quay trở lại bình thường nhưng nguồn cung dầu lại hạn chế.
Tại thời điểm đó, nhiều dự báo cho biết giá dầu thô năm 2022 có thể vượt ngưỡng 100 đô la Mỹ/thùng.
Tuy nhiên, tình hình bắt đầu thay đổi từ giữa tháng 11 khi Mỹ kêu gọi các nước đồng minh xả kho dầu dự trữ, kéo theo một đợt giảm giá mạnh khiến thị trường dầu trở nên ảm đạm hơn từ đó đến nay.
Theo oilprice, vào lúc 6 giờ 15 phút ngày 27/12 (giờ Việt Nam), giá dầu thô ngọt nhẹ của Mỹ (WTI) giao tháng 1 ở mức 73,16 đô la Mỹ/thùng, giảm 0,85% so với giá chốt phiên cuối tuần trước.
Cùng thời điểm, dầu thô Brent giao tháng 2 được giao dịch ở mức tăng nhẹ 0,12% lên 76,23 đô la Mỹ/thùng, duy trì được đà tăng từ phiên cuối tuần trước.
Hiện tại, triển vọng dầu thô năm 2022 vẫn rất khó lường bởi đến nay thị trường vẫn không rõ là rốt cuộc cung sẽ tăng hay cầu sẽ giảm. Tình hình trở nên đáng lo ngại hơn do sự lây lan của chủng Omicron.
Trong tuần trước, do nhu cầu đi lại tăng vào dịp Năm mới và Giáng Sinh, giá dầu đã tăng 3%. Đà tăng này cũng ảnh hưởng do thông tin lượng tồn kho xăng dầu của Mỹ giảm. Tuy nhiên, khi những dịp lễ này qua đi, tình hình vẫn khó lường trước được.
Dưới đây là 5 yếu tố chính có thể quyết định thị trường dầu mỏ năm 2022.
- Lo lắng về các biến thể mới đang đe dọa thị trường
Trong khi đỉnh cao của năm 2020 đã trôi qua, COVID vẫn chưa kết thúc. Hai yếu tố có thể tiếp tục đe dọa khả năng di chuyển của con người và nhu cầu về dầu: quá trình tiêm chủng trên toàn cầu và sự xuất hiện của các biến thể COVID mới.
"Về phía nhu cầu, những lo ngại được cho là sẽ tiếp tục ít nhất cho đến khi đạt được khả năng miễn dịch diện rộng. Người ta ước tính rằng 70% dân số thế giới sẽ cần phải tiêm vắc xin để đạt được miễn dịch diện rộng. Nếu không, chúng ta sẽ tiếp tục thấy các biến thể có thể gây nguy hiểm đối với hoạt động kinh tế toàn cầu và nhu cầu về năng lượng”, Azuara cho biết.
Để thấy rủi ro do các biến thể gây ra, chỉ cần nhìn vào những gì đã xảy ra vào tuần cuối cùng của tháng 11 năm 2021 với sự xuất hiện của Omicron là đủ.
Ellen R. Wald, một nhà phân tích ngành năng lượng, nhận xét trong một bài báo về chủ đề này: “Trong những ngày kể từ ngày 26 tháng 11, tổng cộng 56 quốc gia đã thiết lập một số loại lệnh cấm du lịch nhằm ‘đề phòng’ Omicron”.
Các lệnh cấm du lịch mới có thể đồng nghĩa với những hạn chế mới đối với khả năng di chuyển của người dân và tạm dừng chuyến bay, và kéo theo các vấn đề về nhu cầu nhiên liệu và dầu.
- Bóng ma của lạm phát
Lạm phát đã trở thành một trong những vấn đề quan trọng trong năm 2021 và tác động của nó đối với thị trường dầu mỏ, đặc biệt là về giá cả, là một trong những mối quan tâm mà các nhà giao dịch đang để mắt tới.
Tại Hoa Kỳ, lạm phát tăng nhanh đến mức chưa từng thấy trong gần 40 năm, đạt 6,8%, mức tăng nhanh nhất kể từ tháng 6 năm 1982, theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI); trong khi đó, chỉ số giá sản xuất đã tăng 9,6%. Cuối cùng, mối lo ngại về việc tăng giá đã đến với Cục Dự trữ Liên bang, trong cuộc họp cuối cùng vào năm 2021 vào tháng 12, cơ quan này đã chia sẻ dự đoán về ba đợt tăng lãi suất vào năm 2022.
Wald viết: “Khi lạm phát tăng, sẽ có một lực tăng tương ứng đối với giá dầu”. "Các nhà sản xuất dầu đang phải đối mặt với chi phí cao hơn cho mọi thứ, từ nhân công đến vận chuyển. Ngoài ra, giá trị đồng Đô la mà họ nhận được để bán dầu cũng giảm. Do đó, mong muốn bán mỗi thùng dầu với giá cao hơn tăng lên, tạo ra một áp lực tăng giá dầu."
- Điều kiện thời tiết: mùa đông khắc nghiệt có thể đẩy giá cao hơn
Giá một thùng dầu có thể đạt 100 đô la Mỹ hoặc cao hơn trong quý đầu tiên của năm nếu thời tiết cực kỳ lạnh đến, như những gì đã xảy ra trong mùa đông năm ngoái.
Vào tháng 2 năm 2021, mùa đông khắc nghiệt đã tàn phá nhiều vùng miền Nam nước Mỹ, khiến ít nhất 24 người thiệt mạng và hàng trăm nghìn người không có điện, khi nhu cầu đột ngột làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu cung.
"Mặc dù giá WTI có khả năng giao dịch trong khoảng từ 65 đến 90 đô la Mỹ / thùng trong suốt năm tới, nhưng giá năng lượng này có thể đạt 100 đô la Mỹ / thùng trong quý đầu tiên của năm nếu thời tiết cực kỳ lạnh”. Ana Azuara, giám đốc Phân tích Kinh tế tại Grupo Financiero Base, cho biết
- OPEC + và nguồn cung tăng?
Cũng có những lo ngại rằng nguồn cung dầu thô có thể tăng trong năm 2022, cùng với các vấn đề về nhu cầu, có thể gây bất lợi cho thị trường dầu mỏ.
"Theo IEA, sản lượng dầu trung bình toàn cầu trong năm 2022 sẽ là 101,41 triệu thùng / ngày, cao hơn 5,46 triệu thùng / ngày so với sản lượng trung bình vào năm 2021. OPEC sẽ tiếp tục tăng sản lượng dầu của mình, vì họ đã nói rõ, kể cả với sự xuất hiện của biến thể Omicron mới”, Azuara giải thích.
OPEC + vẫn lạc quan về triển vọng dầu trong năm 2022. Trong dự báo mới nhất, tổ chức này dự đoán nhu cầu là 99,13 triệu thùng dầu / ngày trong quý 1 năm 2022, trước khi đạt mức trước đại dịch vào quý 3. OPEC + đã đưa ra quan điểm rằng biến thể Omicron sẽ nhẹ và dự kiến sẽ tăng nguồn cung trong suốt cả năm. Trong khi Tổ chức Y tế Thế giới và các tổ chức khác vẫn coi rủi ro do Omicron gây ra là “rất cao”.
Không nghi ngờ gì nữa, vấn đề này sẽ là một yếu tố quyết định xu hướng giá trong quý I / 2022.
- Căng thẳng địa chính trị: Nga với Ukraine và Mỹ với Iran
Thị trường dầu sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng bởi các yếu tố địa chính trị khác, sẽ tiếp tục là rủi ro, bao gồm chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, cũng như mối quan hệ chính trị giữa Hoa Kỳ và Iran.
Nga cũng là một quốc giá có tầm ảnh hưởng lớn, đặc biệt là về mặt khí đốt tự nhiên, và có khả năng ảnh hưởng đến giá dầu.
"Nga hiện là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba trên thế giới và có khả năng phải đối mặt với một số biện pháp trừng phạt từ Hoa Kỳ do hành động quân sự ở châu Âu. (Nga cũng cung cấp hơn một nửa lượng khí đốt tự nhiên của Liên minh châu Âu, và cũng có một số đường ống dẫn khí đốt tự nhiên ở Ukraine). Một cuộc xung đột liên quan đến Nga có thể khiến giá cả tăng vọt", Wald nói trong bài báo này.
