Business – reason – Justice: 3 chữ đắt giá trong Bố Già

Trong giới giang hồ – mafia ở Mỹ, các gia đình ở Nữu Ước được xem là hùng mạnh nhất.
Trong ngũ đại môn phái ở Nữu Ước the Five Families, Gia đình Colerone là thiên hạ đệ nhất bang.
Bố Già mở màn với đám cưới, nhưng có ba người đến ask for justice, cầu mong ông Trùm ban cho công lý.
Một trong số đó là lão chủ xe đòn có cô con gái bị hai thằng trời đánh nó bụp không được bèn đánh cho tơi bời, thưa cảnh sát, ra tòa mà cuối cùng công lý bận đi chỗ khác diễn, nên đến gặp ông Trùm, ra giá xử dùm, hết bao nhiêu cũng chịu, miễn là xong việc.
Ông Trùm đâu chịu, tiền tôi đâu có thiếu, cái tôi thiếu là tình bạn, bằng hữu. Anh nhân danh bạn bè đến thì tôi queo coăm, anh mang tiền bạc đến thì ông xúc phạm tôi quá.
“Bữa nay ông bạn có chuyện muốn nhờ vả đến tôi song không nhân danh tình bạn mà đến. Ông bạn nhè lựa đúng ngày tôi gả con để tới chơi và đề nghị tôi giết người dùm. Và còn ra giá” Tốn bao nhiêu thì tốn. Chao ôi đau quá! Tôi không đau vì bị ông bạn xúc phạm, nhưng tôi muốn biết tôi đã làm những gì mà ông bạn nỡ lòng đánh giá tôi quá rẻ nhường ấy?
Lão chủ nhà đòn tá hỏa, xuống giọng liền. “I ask you for justice”. “Nhờ ông bạn giải quyết dùm”.
Ông Trùm trả treo: The court gave you justice – Có pháp luật giải quyết rồi mà.
“No. They give the youths justice. They did not give me justice”. – Giải quyết quái gì! Họ giải quyết cho chúng… chứ chẳng phải cho tôi.
Ông Trùm: What is your justice? Ông bạn muốn công lý dư lào?
“Nợ máu trả bằng máu! An eye for an eye”.
“Be my friend. I accept. You shall have your justice”.
Ông Trùm quả thật tay điệu nghệ, tính xa. Nợ tiền bạc thì dễ trả, chứ nợ ân tình thì khó lắm đa. Chính vì thế mà sau này, tay chủ nhà đòn mới trổ hết tài nghệ chăm sóc cho Sonny lúc bị bắn, để trả ân tình xưa.
Ông Trùm thực thi công lý của mình cho các bạn bè, anh em, theo cách giang hồ: Tiên lễ, hậu binh. Nói lý lẽ phải quấy trước, súng đạn sau.
Nghệ thuật đàm phán của ông Trùm: Never get angry, never make a threat. Reason with people, và chốt deal nhanh chóng, thành công.
Bố già sau khi lãnh 5 viên đạn chỉ thần công, may công lực thâm nên chỉ bị thương và giờ đã hội phục, vội bắn tiếng với anh em Bocchichio tổ chức một cuộc đại hội võ lâm, mời Ngũ đại gia đình Nữu Ước, đồng thời phát thiệp mời thêm thập đại ác bang trên đất Mỹ cùng đến dự yến.
Ngũ đại bang chủ ở Nữu Ước (The Five New York Dons) mang đầy chất Sicily của Tây vực, kiểm soát từ song bài, đua ngựa, gái gú, hộp đêm, cảng bến, bảo tiêu…
Tattaglia chính là người khơi mào cho cuộc đại chiến trong giới giang hồ Nữu Ước khi ra tay với Bố Già, người không chịu chia sẻ quyền lực, và nói không với ma túy.
Trong cuộc chiến này, hai bang đều tổn hao nhân mạng, và lý do mà Bố già phải cầu hòa (sue for peace) là muốn sawpx xếp cho cậu con trai về nước. Điều mà xuyên suốt cả cuốn sách chính là business.
Vito đóng vai chủ tọa, cất giọng. Các bố già khác cùng nghe. Mario Puzzo miêu tả đoạn văn này xuất sắc, hùng tráng.
“They had one thing in common. They were those ratities, men who had refused to accept the rule of organized society, men who refuse the domination of other men. There were no force, no motal man who could bend them to their will unless they wished it. They were men who guarded their free will with wiles and murder. Their will could be subverter only by death. Or the utmost reasonableness.
Đại để, họ là những trang tuấn kiệt xưa nay hiếm, chẳng chiu khuất phục trước luật lệ, cường quyền nào, chẳng chịu cúi đầu trước bất kỳ ai, sẵn sàng đổ máu… và muốn ngăn trở họ thì hoặc tặng cho họ một băng đạn, bằng không thì phải nói lý lẽ cho lọt lỗ tai…
Bố già đã hồi phục công lực, và chủ động đại hội võ lâm, không phải ngũ nhạc hợp nhất mà chỉ muốn cầu hòa, trở về bình thường cũ.
Nhưng trận đại chiến đó đã khiến vật đổi sao dời, và bây giờ thì các bên đối mặt với một bình thường mới: bên cạnh của cờ bạc, đĩ điếm, bảo kê còn là “new business” – ma túy. Bố già cũng phải nhượng bộ, chia sẻ chút đỉnh quyền lực, thức thời hơn…
30 phút đại hội võ lâm giang hồ này định hình cho một trật tự mới? Không, đó chẳng qua chỉ là một sự chuẩn bị, lùi một bước để tiến ba bước của ông Trùm, khi truyền nhân của ông, Micheal từ Tây vực trở về, để thực thi công lý, để bàn chuyện phải quấy, để làm ăn trong bình thường mới.
Trong Bố già có ba chữ thật đắt: Business – việc làm ăn, lý lẽ phải quấy – reason – và công lý – Justice.
 

Tác giả: Trần Phi Tuấn