“Sản xuất mùa Covid này khổ lắm Chánh ơi. Anh đại diện cho 4 công ty của anh, đã ký vào kiến nghị. Tụi em có kiến nghị gì nữa thì báo cho anh với nhé”. Chiều hôm qua, Doanh nhân, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch tập đoàn Mỹ Lan, sau khi ký vào kiến nghị “Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ gởi Thủ tướng và các Bộ trưởng” đã gọi cho tôi và nói như vậy.
Tiến sĩ Mỹ Nguyễn Thanh Mỹ là một doanh nhân Việt kiều, rất nổi tiếng. Anh được ví là người đã đưa Silicon Valley về Việt Nam. Anh hiện là Chủ tịch Hội doanh nhân Người Việt Nam ở nước ngoài, Ủy viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, và là chủ của tập đoàn Mỹ Lan gồm 4 doanh nghiệp. Ngoài kiến thức về khoa học, về sản xuất, anh còn là một doanh nhân, nhà quản trị giỏi với tài ăn nói mộc mạc, nhưng sâu sắc.
Anh gởi cho tôi bài viết bên dưới. Bài này đã được Vnexpress mục “Góc nhìn” trích đăng phần chính.
Tôi chia sẻ toàn bộ bài ở đây. Chúng ta đọc sẽ thấy được tình cảnh của những doanh nghiệp sản xuất trong mùa dịch. Tôi thích nhất đoạn kết của anh Mỹ:
“Vi-rút SARS-CoV-2 đã làm thay đổi mọi khía cạnh của đời sống con người trên trái đất, nhưng chúng không đáng sợ, mà đáng sợ nhất là mỗi người chúng ta không quyết tâm vượt qua nỗi sợ hãi của trách nhiệm, làm mình và người chung quanh gục ngã trong trận đại chiến với COVID-19 này.”
------------------------------------------------------------------------------------------
Chúng tôi bắt đầu thực hiện phương án “3 tại chỗ” (3T) từ ngày 28/07/2021. Đây là lựa chọn chủ động từ phía công ty trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19. Chúng tôi muốn vừa bảo vệ sự an toàn cho nhân viên vừa duy trì được hoạt động sản xuất. Vài ngày sau đó, ngày 01/8/2021, UBND tỉnh Trà Vinh và Ban quản lý khu kinh tế Trà Vinh đã yêu cầu các doanh nghiệp “phải chủ động, linh hoạt áp dụng phương án 3 tại chỗ để duy trì sản xuất”.
Kế hoạch 3T của chúng tôi được dự trù là 2 tuần lễ, nhưng đến nay đã hơn một tháng do dịch COVID-19 tiếp tục lây nhiễm trong cộng đồng và ngày càng phức tạp hơn. Công ty của chúng tôi là công ty công nghệ cao duy nhất ở tỉnh Trà Vinh, được xây dựng từ năm 2004, các tòa nhà được xây dựng rất khang trang và hiện đại trên 20 hecta đất, trong khu công nghiệp Long Đức, Thành phố Trà Vinh với gần 800 nhân viên đang làm việc có độ tuổi trung bình dưới 30. Gần phân nửa nhân viên là kỹ sư, hầu hết còn độc thân, sống ở nhà trọ để đi làm và hơn 20% là người ngoại tỉnh của Đồng bằng sông Cửu long. Chúng tôi có 2 nhà ăn rất sạch sẽ và sang trọng, phục vụ 3 buổi ăn cho tất cả nhân viên sáng, trưa và chiều. Công ty có khu nuôi trồng riêng với gần 10 hecta đất ở cù lao Long Trị, giữa sông Cổ Chiên, cách khu công nghiệp Long Đức gần 2 cây số, để cung cấp thực phẩm tươi cho nhà ăn.
Chúng tôi tự phát triển công nghệ có bản quyền sáng chế và sản xuất 3 dòng sản phẩmchính đó là: Máy và mực in phun công nghiệp sử dụng trong ngành in truy xuất nguồn gốc. Mã vạch “duy nhất” 1D và 2D trên bao bì của hầu hết các sản phẩm trên thị trườnghiện nay được in với công nghệ này. Chúng tôi xuất khẩu sang 63 quốc gia trên thế giới với những hợp đồng đã được ký dài hạn. Làm ăn với khách hàng nước ngoài rất nguyên tắc “nếu giao hàng trễ hạn hoặc không đúng chất lượng, có thể bị hủy hợp đồng và phải bồi thường thiệt hại cho tất cả những chi phí có liên quan trong việc làm ăn của công ty họ”.
Đây là dòng sản phẩm mang lại doanh thu chính cho công ty chúng tôi hiện nay. Dòng sản phẩm thứ hai là bao bì đa lớp cản khí cao và thiết bị dùng để đóng gói thực phẩm tươi với công nghệ khí cải tiến, chủ yếu tập trung cho thị trường trong nước. Công nghệ này giúp tăng thời gian bảo quản thực phẩm tươi lâu hơn từ 3 đến 5 lần so với công nghệ đóng gói truyền thống. Thịt heo mát “Meat Deli” do tập đoàn Masan đang phân phốitrên thị trường hiện nay ứng dụng công nghệ này. Thịt heo có thể bảo quản tươi ngon đến 9 ngày ở nhiệt độ mát dưới 4 oC. Thịt bò, gà, tôm, cá, ếch, lươn, rau củ quả … cũng có thể đóng gói với công nghệ khí cải tiến để tăng thời gian bảo quản. Mỗi tháng có hơn 6 triệu gói thực phẩm tươi được các công ty khách hàng của chúng tôi đóng gói với công nghệ khí cải tiến để cung cấp ra thị trường. Nhu cầu về dòng sản phẩm này ngày càng tăng mạnh vì rất phù hợp và cần thiết cho thương mại điện tử để giao thực phẩm tươi đến tận nhàngười tiêu dùng trong bối cảnh dịch COVID-19 hiện nay.
Dòng sản phẩm thứ ba là phân bón tan chậm có kiểm soát và thiết bị thông minh công nghệ 4.0. Đây là những sản phẩm được chúng tôi nghiên cứu và sản xuất trong 4 năm gần đây, chủ yếu phục vụ chuyển đổi số trong nông nghiệp và thủy sản cho thị trường trong nước. Doanh thu của dòng sản phẩm này giảm hơn 90% từ đầu tháng 5 năm 2021 do thị trường mua bán đình trệ khi giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ.
Trước những khó khăn ngày một lớn và mối lo ngại dịch bệnh càng tăng, không còn chọn lựa nào khác, chúng tôi phải thực hiện 3T để có doanh thu trang trải mọi thứ, cũng như đảm bảo đời sống và sự an toàn cho nhân viên. Sau 2 tuần lễ lập kế hoạch, chúng tôi gởi công văn đến Ban quản lý các Khu kinh tế tỉnh Trà Vinh “xin cho” được thực hiện 3T. Sau khi nhận được công văn phản hồi đồng ý từ Ban quản lý các Khu kinh tế, chúng tôi chọn 387 nhân viên vào công ty để thực hiện 3T. Một phần tư nhân viên làm việc từ nhà. Hơn một phần tư nhân viên còn lại phải tạm ngừng việc và chúng tôi chi trả trợ cấp đầy đủ bằng mức tối thiểu vùng. Thế là sáng sớm ngày 28/7/2021, nhân viên khăn gói và vác ba lô vào công ty. Trước khi bắt đầu thực hiện 3T, chúng tôi hợp đồng với Bệnh viện Đa khoa Trà Vinh đến công ty tiến hành xét nghiệm SARS-CoV-2 với PCR. Chúng tôi nhận được kết quả chiều tối hôm đó, không gì ngạc nhiên, mọi người đều âm tính với SARS-CoV-2.
Chúng tôi chia nhân viên thành những nhóm nhỏ, để ở tại những tòa nhà cách biệt nhau theo từng bộ phận sản xuất. Phòng họp và văn phòng được chuyển thành nơi ở cho nhân viên. Quy định của công ty rất nghiêm ngặt, nhân viên không được phép đến gần hàng ràovà không được tiếp xúc với người bên ngoài. Zalo và điện thoại di động là phương tiện truyền thông được nhân viên thường xuyên sử dụng để thăm hỏi gia đình.
Đội bảo vệ là người của công ty chịu trách nhiệm vòng ngoài, đảm nhận thêm nhiệm vụ nhận hàng hóa và thực phẩm. Họ không được tiếp xúc với người giao hàng và nhân viên bên trong công ty. Người giao hàng, để hàng hóa nơi quy định bên ngoài hàng rào, bảo vệ có thể nhìn thấy được từ xa. Một giờ sau đó, đội bảo vệ mặc đồ bảo hộ y tế đến để khử trùng hàng hóa với dung dịch sát khuẩn. Sau đó xếp hàng hóa lên xe tải luôn đậu ngoài hàng rào có lắp đặt hệ thống đèn UVC để tiệt trùng. Sau hơn 30 phút, tài xế ra ngoài hàng rào, chạy xe vào bên trong công ty và giao đến các bộ phận có liên quan. Đội tài xế, tuy đã được tiêm ngừa 2 mũi vắc-xin, họ cũng không được tiếp xúc với đội bảo vệ. Về khâu xử lý thủ tục, mọi giấy tờ ký tá được thực hiện qua ứng dụng di động do chúng tôi tự phát triển.
Đội bảo vệ và tài xế là những người tuyến đầu chống dịch nên được bộ phận y tế của công ty xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2 mỗi tuần một lần.
Bên trong công ty, chúng tôi thực hiện nghiêm túc 5K và việc này đã được chúng tôi thực hiện từ đợt dịch đầu tiên đến nay. Mỗi ngày, bộ phận nhà ăn lo chu đáo những suất ăn nóng cho buổi sáng, trưa, chiều và phần ăn nhẹ buổi tối với những món ăn ngon và bổ dưỡng, được chế biến từ những thực phẩm tươi sống do công ty tự nuôi trồng tại cù lao Long Trị.
Trong giờ làm việc, nhân viên tập thể dục tại chỗ vào lúc 10:00 giờ sáng và 15:00 chiều để tránh bệnh văn phòng. Đây là quy định của công ty đã áp dụng từ trước khi thực hiện 3T. Sau giờ làm việc, chúng tôi khuyến khích nhân viên chạy bộ, tập thể hình, yoga, hoặc chơi cầu lông, quần vợt, bóng chuyền và bóng đá. Phòng tập thể dục và sân chơi thể thao đều có trong khuôn viên của công ty sẵn sàng chờ đón những người luôn quan tâm đến sức khỏe.
Quần áo sau khi tắm, được nhân viên phục vụ mang đi giặt sấy và giao lại ngày hôm sau đó. Chỉ sau hơn 2 tuần, nhân viên đã quen dần với cuộc sống 3T và làm việc hiệu quả với trạng thái bình thường mới, cảm thấy an toàn và hạnh phúc hơn khi được ở bên trong công ty. Nhìn ra bên kia hàng rào, họ ám ảnh một vùng màu đỏ của dịch bệnh, nơi có vi-rút SARS[1]CoV-2 luôn rình rập và chờ đợi để lây nhiễm.
Sáng ngày 15/08/2021, có 369 nhân viên thực hiện 3T được xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2 và tiêm ngừa với vắc-xin AstraZeneca. Một số nhân viên không tiêm ngừa được do tình trạng sức khỏe và 18 nhân viên đã xin về nhà sau 2 tuần lễ đầu thực hiện 3T do hoàn cảnh gia đình. Số nhân viên làm việc từ nhà và nhân viên tạm thời nghỉ việc cũng được chúng tôi sắp xếp thực hiện xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2 và tiêm ngừa vắc-xin bên ngoài công ty ngày sau đó.
Mọi người rất vui mừng và tự tin hơn vì được thêm hàng rào vắc-xin để chống dịch. Theo như kế hoạch, nhân viên nghỉ dưỡng từ 2 đến 3 ngày sau khi được tiêm ngừa tùy theo cơ địa của mỗi người. Sau buổi cơm trưa, vài nhân viên bắt đầu cảm thấy ớn lạnh, nặng đầu và mỏi chân tay. Do hệ miễn dịch của cơ thể được vắc-xin dạy để nhận dạng vi-rút. Nếu chẳng may sau này có bị nhiễm SARS-CoV-2, hệ miễn dịch đủ khỏe mạnh để tiêu diệt chúng một cách nhanh chóng.
Khoảng 16:00 giờ chiều cùng ngày tiêm ngừa, tôi nhận được công văn số 710/BQLKKT-ĐTDN của Ban quản lý các Khu kinh tế tỉnh Trà Vinh. Họ bảo “Sau khi tiêm vắc-xin, doanh nghiệp phải cho người lao động nghỉ thêm 14 ngày tại nhà và yêu cầu người lao động phải nghiêm chỉnh chấp hành ở tại nhà trong thời gian 14 ngày. Ngừng việc thực hiện ba tại chỗ đối với doanh nghiệp”. Vắc-xin chỉ làm tôi ớn lạnh, nhưng công văn này làm tôi phát sốt sau khi đọc. Thế là chỉ 15 ngày kể từ ngày yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng 3T, cơ quan quản lý ở địa phương đã ra văn bản yêu cầu ngừng.
Tôi đến phòng nghỉ của một nhóm kỹ sư và nói “Ban quản lý các Khu kinh tế vừa gởi công văn vào, bảo công ty phải ngừng thực hiện 3T và mấy con chuẩn bị để về nhà”. Mọi người nhao lên và hỏi “Ủa, tại sao kỳ vậy Chú?”. Có cháu phân bua trong nỗi hoang mang “Giờ về nhà trọ thì tụi con chết đói sao Chú?. Trước giờ tụi con xuống đây đi làm, ăn cơm ngày ba buổi trong công ty, về phòng trọ là để ngủ qua đêm. Hiện nay thì đang giãn cách xã hộitheo Chỉ thị 16, không ai được ra đường nếu không có việc cấp thiết. Ở nhà trọ thì không có phiếu đi chợ. Mà nếu có mua được thực phẩm mang về phòng trọ thì lấy nồi xoong đâu mà nấu. Chúng con là người ngoại tỉnh, bây giờ muốn về quê thì cũng không đi được”.
Cháu khác than phiền bộc phát “Mấy ông nhà nước này làm cái gì mà kỳ vậy, tại sao công ty mình đang làm rất tốt 3T mà buộc phải ngừng?”Tôi nói “Nếu mấy con, ai muốn ở lại công ty thì viết thư cho Ban giám đốc, xin ở lại với lý do chính đáng. Chú cháu mình sẽ cố gắng đấu tranh để ở lại và tiếp tục thực hiện 3T. Chú cũng lo lắm nếu giờ đây để mấy con phải ra về”.
Sáng hôm sau, có 363 lá thư của nhân viên gởi đến Ban giám đốc xin ở lại. Có 6 người xin về vì nhớ nhà. Tôi cố tìm câu trả lời cho lời than phiền bộc phát của một nhân viên ngày hôm qua “Mấy ông nhà nước này làm cái gì mà kỳ vậy, tại sao công ty mình đang làm rất tốt 3T mà buộc phải ngừng?”.
Thì ra, vào ngày 30/07/2021, có một công ty trong cùng khu công nghiệp, họ làm xét nghiệm SARS-CoV-2 để thực hiện 3T. Kết quả đã phát hiện một ca F0, thế là công ty bị phong tỏa và tất cả người lao động không được rời khỏi nhà xưởng. Mỗi ngày đi qua, F1 trở thành F0 và F2 trở thành F1... Mười ngày sau đó có gần 200 ca F0 tại công ty này. Ngay cả có đến 7 dân quân tự vệ trực chốt nơi công ty đang bị phong tỏa cũng trở thành F0 và là nguồn lây nhiễm trong cộng đồng khi hết ca trực về nhà. Doanh nghiệp này chưa thực hiện 3T thì đã trở thành ổ dịch của khu công nghiệp.
Một công ty may ở huyện cách công ty của chúng tôi khoảng 25 cây số với gần chục ngàn người lao động cũng phát hiện nhiều ca F0 do lây lan từ người thân trong gia đình trở về nhà từ vùng dịch. Doanh nghiệp với F0 đã trở thành nỗi lo âu cho cộng đồng và các cấp lãnh đạo địa phương.
Nhưng không vì vài công ty bị F0 trong tỉnh mà tất cả các doanh nghiệp và công ty khác phải buột dừng hoạt động. Trong khi cùng lúc Quốc hội và Chính phủ đang kêu gọi mọi tầng lớp người dân kiên trì thực hiện mục tiêu kép vừa ưu tiên chống dịch COVID-19, vừa sản xuất và phát triển kinh tế tránh làm gãy đứt chuỗi cung ứng.
Do đó, chiều ngày 16/08/2021, tôi viết công văn gởi lên UBND tỉnh Trà Vinh có kèm theo các lá thư của nhân viên để “xin cho” công ty được tiếp tục hoạt động. Hai ngày sau đó, tuy bận rộn suốt ngày chống dịch, anh Lê Văn Hẳn và Nguyễn Quỳnh Thiện – Chủ tịch và Phó chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh tổ chức cuộc gặp mặt tại văn phòng UBND chiều ngày 18/08/2021 để lắng nghe tôi trình bày tâm tư và nguyện vọng được tiếp tục thực hiện 3T.
Anh Chủ tịch hỏi tôi “Anh có dám cam kết chịu mọi trách nhiệm trước pháp luật nếu đểdịch bệnh lây lan không ?”. Không do dự, tôi trả lời “Chắc chắn một ngàn phần trăm tôi xin cam kết”. Các anh lãnh đạo UBND tỉnh hứa sẽ xem xét và trả lời sớm cho tôi.
Sáng ngày 19/08/2021, chúng tôi liên hệ Bệnh viện Đa khoa Trà Vinh vào để xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng PCR cho tất cả nhân viên thực hiện 3T còn ở lại trong công ty, mặc dù mọi người vừa được xét nghiệm nhanh trước đó 4 ngày. Chúng tôi nhận được kết quả chiều tối hôm đó, giống như hai lần trước mọi người đều âm tính với SARS-CoV-2. Trong trường hợp không được cho phép tiếp tục thực hiện 3T, tôi muốn chắc rằng các nhân viên của công ty mình khi về đến nhà trọ hay quê làng của họ sẽ không là những F0 trong cộng đồng.
Đến 6 giờ chiều ngày 19/08/2021, chúng tôi nhận được công văn từ UBND tỉnh cho phép tiếp tục thực hiện 3T. Đây là một quyết định với đầy trách nhiệm và sáng suốt của những người lãnh đạo UBND tỉnh Trà Vinh, tôi và tất cả nhân viên luôn biết ơn và trân quý.
Giống như một liều vắc-xin, giúp công ty chúng tôi kháng lại con vi-rút “PHÁ SẢN” mà theo thống kê của Bộ Công Thương, thì nó đã giết gần 79.700 doanh nghiệp trong 7 tháng của năm 2021. Con số rất cao, thậm chí cao hơn nhiều lần so với số người tử vong vì COVID-19 trên cả nước.
Thực hiện 3T giống như đang đi trên đường đầy những “trái mìn F0 nổ chậm”, tôi và các nhân viên đều biết rằng những “trái mìn F0 nổ chậm” này có thể nổ bất cứ lúc nào nếu không có những bước đi thận trọng và khéo léo. Doanh nghiệp thực hiện thành công 3T cần phải có đủ cơ sở vật chất cùng với cái “TÂM” và “TRÁCH NHIỆM” của những người lãnh đạo không riêng ở “BÊN TRONG” mà còn cả “BÊN NGOÀI” hàng rào của công ty.
Một khi doanh nghiệp đang thực hiện tốt 3T còn phải “xin cho” để được tiếp tục hoạt động sản xuất, thì có cái gì đó đang bị sai trong nhận thức và hệ thống quản lý doanh nghiệp của nhà nước, thiết nghĩ cần phải được xem xét để sửa đổi.
Vi-rút SARS-CoV-2 đã làm thay đổi mọi khía cạnh của đời sống con người trên trái đất, nhưng chúng không đáng sợ, mà đáng sợ nhất là mỗi người chúng ta không quyết tâm vượt qua nỗi sợ hãi của trách nhiệm, làm mình và người chung quanh gục ngã trong trận đại chiến với COVID-19 này.
Trà Vinh 30/08/2021
Nguyễn Thanh Mỹ - Doanh nhân.
email: rynanvietnam@gmail.com
____________________________
Nếu DN bạn đang khó khăn mùa Covid, hãy ký vào bản kiến nghị này đến Thủ tướng nhé:
https://secure.avaaz.org/.../thu_tuong_chinh_phu_nuoc.../
Chúc cả nhà một ngày vui vẻ, khoẻ mạnh.
Thân ái
Lâm Minh Chánh
